9/11/2018
Οι αρνητικές σκέψεις και κρίσεις που έκανε ο Ιερός Αυγουστίνος για την αρχαία ελληνική τραγωδία είναι γνωστές. Στο Τρίτο Βιβλίο των "Εξομολογήσεων" ο Άγιος, ο οποίος υπήρξε μέγιστη φυσιογνωμία και διαμόρφωσε το μισό μυαλό της Δύσης, δεν δίστασε να σκεφτεί πάνω σ' ένα θέμα που βασάνιζε και τον Πλάτωνα: Πόσο αποδεκτή ηθικά μπορεί να είναι η παρακολούθηση μιας θεατρικής αναπαράστασης τραγικών παθημάτων όταν η κορύφωση, η "κάθαρσις" πραγματοποιείται χάρη στη διέγερση του ελέου και του φόβου και τούτες εδώ οι έννοιες σχετίζονται με κάποια ηδονή ή πόνο. Επειδή η αλληλουχία αυτή συμβαίνει μέσα στην ψυχή του θεατή, αναπόφευκτα βρωμίζεται από τις επιθυμίες, που κι αυτές εκεί μέσα κατοικούν. Ενώ ο έλεος του Θεού υπάρχει ανεξαρτήτως πόνου και ηδονής. Μια μόνη χαραμάδα ανοχής άφηνε ο Αυγουστίνος: ο έλεος να προκληθεί από ένα πραγματικό περιστατικό και όχι από μια θεατρική αναπαράσταση. Θα το συνεχίσουμε.
11/11/2018
Συνέχεια των χθεσινών. Η κοφτερή σκέψη του Αυγουστίνου διαπέρασε τη δυτική αντίληψη για το τραγικό άλλοτε εμφανώς και άλλοτε όχι. Αν είναι να υπάρχει κάτι ηθικό στον ανθρώπινο έλεο, δίδασκε, αυτό δικαιολογείται μόνο σε περιπτώσεις πραγματικές και όχι στις θεατρικές αναπαραστάσεις. Σήμερα, στο δικό μας παρόν, δεν θα ήταν τελείως υπερβολικό να ισχυριστεί κανείς ότι όχι μόνο έχουμε χάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την επαφή μας με τον έλεο για τον Πάσχοντα αλλά ο προτεινόμενος πλέον τρόπος να επανασυνδεθούμε είναι να τον δούμε στη σκηνή του θεάτρου! Μέχρι στιγμής μιλάμε για τον έλεο και όχι ακόμα για τον οίκτο, δυο έννοιες διαφορετικές. Ζητήματα όπως αυτό εδώ άρεσαν στον μακαρίτη τον Δανιήλ Ιακώβ, καθηγητή του ΑΠΘ, αλλά, αν θυμάμαι, προσπερνούσε το ακανθώδες μέρος του, με τρόπο που θα υπενθυμίσω στην επόμενη ανάρτηση. Καθόλου διευθετημένες λοιπόν υποθέσεις.
12/11/2018
Στην προηγούμενη ανάρτηση μνημόνευσα τη σπουδαία συμβολή του Δανιήλ Ιακώβ σε μια συζήτηση με άγνωστη ημερομηνία λήξης. Μια από τις δυσκολίες της υπήρξε και ο πανικός που προκάλεσε η κοψιά του Αυγουστίνου στο ζήτημα του ελέους και επομένως και της καθάρσεως. Ο Λέσινγκ, λέγοντας πως η κάθαρσις έχει ηθικό αποτέλεσμα πήρε ψυχωμένη θέση κατά του Αυγουστίνου. Άλλοι, μεταξύ των οποίων και ο Βιλαμόβιτς μετέτρεψαν την κάθαρσιν σε ατομική ψυχολογική διεργασία, σε συγκίνηση, σε σωματοποιημένο σύμπτωμα του ρινοδακρυϊκού συστήματος για το οποίο περισσότερα θα μπορούσε να πει η ιατρική παρά η φιλοσοφία ! Αν όμως, όπως εύστοχα συμπεραίνει ο Ιακώβ, το στοίχημα είναι να μετατραπεί το πάθος σε μάθος, ότι η κάθαρση συντελείται μόνο όταν μετασχηματιστεί σε μάθηση, τότε πάμε εκεί που ο Κώστας Παπαϊωάννου υπέδειξε. Θα το δούμε.
13/11/2018
Για να επιστρέψουμε όμως στον οίκτο, η αντίληψη που τον χαρακτηρίζει υποτιμητικό για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια πρέπει, πριν βιαστεί για την κρίση της αυτή, να διερευνήσει σε ποια συμφραζόμενα θα τον εξετάσει. Κατά την αριστοτελική εκδοχή του, όπως αναπτύσσεται στη "Ρητορική", ο "έλεος" ορίζεται ως η λύπη που αισθανόμαστε για κάποιον ο οποίος έπαθε μια συμφορά που δεν άξιζε να την υποστεί. Μια συμφορά μάλιστα που είναι πιθανό να συμβεί και σε μας. Γι αυτό, λέει ο Αριστοτέλης, δεν αισθάνονται οίκτο όσοι τα έχουν χάσει όλα ή όσοι αισθάνονται απόλυτα ευτυχισμένοι. Μέσα σε πολεμικές αναμετρήσεις ο οίκτος αγγίζει τον αριστοτελικό έλεο, όπως π.χ. στην "Αλεξάνδρου Ανάβασιν" του Αρριανού. Αντίθετα, σε συμφραζόμενα μιας αντιδικίας, μιας δικανικής κρίσης ο οίκτος εμφανίζεται ως αχρείαστος, άπρεπος όπως στην "Ὑπὲρ Παλαμήδους ἀπολογία", του Γοργία. Είναι παλιά και δυνατή η παράδοση του οίκτου ως ελέους, συμπάθειας, "συνάλγιας" μέσα σε καταστάσεις τραγικότητας ή κακοτυχίας, οπότε η φιλία και η αγάπη στρατεύονται υπέρ του ατυχήσαντα και παίρνουν διάφορες μορφές οίκτου. Στην αρχαία τραγική ποίηση ο οίκτος σημαίνει μια μεγάλη συγκίνηση και συμπάθεια (όπως στην ομηρική Οδύσσεια, στις Ευμενίδες και στις Ικέτιδες του Αισχύλου, στη σοφόκλεια Ηλέκτρα, στη Μήδεια και στην Ιφιγένεια στην Αυλίδα του Ευριπίδη). Στον Ηρόδοτο ο οίκτος είναι επίσης μεγάλη λύπη π.χ. για στην περίπτωση του Ψαμμήτινου. Συγκίνηση και λύπη είναι και για τον Θουκυδίδη. Από τους αρχαίους πάντως της Αθήνας νομίζω μόνο ο Πλάτωνας, (στην Πολιτεία και στην Απολογία) είναι εκείνος που αντιμετωπίζει τον οίκτο ως κάτι κατώτερο. Ο Λακτάντιος στο Divinarum Institutionum ήταν από εκείνους που ισχυρίστηκαν ότι ιδίως οι αρχαίοι στωικοί περιφρονούσαν τον οίκτο. Ίσως όμως χρειαστώ μια τελευταία ανάρτηση και τέλος, για να μη γίνομαι άλλο κουραστικός.
1/11/2018
Με τις προηγούμενες αναρτήσεις για το ζήτημα του οίκτου ήθελα να τονίσω ότι στη σκέψη της αρχαίας Αθήνας των κλασικών χρόνων, με εξαίρεση κάπως τον Πλάτωνα, η έννοια επ' ουδενί είχε αρνητικό, προσβλητικό ή υποτιμητικό περιεχόμενο τόσο γι αυτόν που εκδηλώνει τον οίκτο όσο και γι αυτόν που τον εισπράττει. Αργότερα, ο Τερτυλιανός και ο Λακτάντιος, στα πλαίσια της διαμάχης με τους Εθνικούς, ισχυρίστηκαν ότι οι Στωικοί υποτιμούσαν τον οίκτο. Αλλά, μετά τον Κ.Παπαϊωάννου, ήταν η Νιουσμπάουμ εκείνη που ξεκαθάρισε για τους αρχαίους, ιδίως για τους Στωικούς, τη γνωστική λειτουργία και αξία του ελέους και του οίκτου (πάθος-μάθος). Πριν ακόμα φτάσουμε στη μεγάλη απόρριψη του οίκτου από τον Νίτσε η Δύση έμοιαζε διχασμένη συγκριτικά με την Ανατολή. Θετικά φορτισμένη η έννοια στον Χιούμ, στον Ρουσώ, στον Άνταμ Σμιθ. Αντίθετα, ο Καντ εκφράζει έναν πρώιμο σκεπτικισμό για την αξία του οίκτου, κυρίως λόγω της πρωτοκαθεδρίας που έδινε στον Λόγο έναντι των συναισθημάτων. Η έννοια και τα συμφραζόμενα για τον οίκτο ασφαλώς αλλάζουν ιστορικά και κοινωνικά. Κι αν έχει κάτι ενδιαφέρον είναι να παρατηρήσουμε τη χρήση του οίκτου στην εποχή μας και να σκεφτούμε επί της αρχής και επί της μεταβολής.
16/11/2018
Αφού συμβαίνει σε αυτοδημιούργητους πολιτικούς ηγέτες που εισπράττουν in utero ατόφια και άπλετη την αγάπη από τους οπαδούς τους πόσο μάλλον στους άλλους, εκείνους που εγκαθίστανται με ψεύτικες υποσχέσεις και αγκαλίτσες ισχυρών ή ξεφυτρώνουν από κομματικούς σωλήνες. Προσβάλλονται από το παμπάλαιο ψυχοπολιτικό "σύμπλεγμα του Βασιλιά Ληρ". Φροϋδικοί και λακανικοί ψυχαναλυτές έχουν επ' αυτού ενδιαφέρουσες απόψεις. Mutatis mutandis η στέρηση της αγάπης τους μετατρέπει σε κόπανους όχι μόνο στην περαστική καλοτυχία αλλά και σε κάθε όρκο των ισχυρών "εταίρων" τους ότι θα αναπληρώσουν αυτίκα το Έλλειμμα, θα προσφέρουν το δικό τους σώμα ως πάροχο της ουδέποτε γνωσθείσας από τους σωληνόπαιδες ab initio μητρικής (δηλαδή μητρο-πολιτικής) ηδονής !
17/11/2018
Ποιο ήταν το βαθύτερο στοιχείο που ένωνε τους συντάκτες των τριών πιο εμβληματικών περιοδικών που έγκαιρα εναντιώθηκαν στον ολοκληρωτισμό του "υπαρκτού σοσιαλισμού" και τον σταλινισμό και ταυτόχρονα συγκρότησαν φιλοσοφικές υπερβάσεις των αδιεξόδων του μαρξισμού; Αναφέρομαι, με σειρά έτους ίδρυσης, στο διάσημο "Socialisme ou Barbarie" με Καστοριάδη και Λεφόρ, στο όχι τόσο γνωστό "Ragionamenti" με Φορτίνι και Γκουίντιτσι και στο γνωστό "Arguments" με Μπαρτ, Μορέν, Λεφέβρ, Ντελέζ, Αξελό, Οντρί κ.ά. Ιδίως μεταξύ Ιταλών και Καστοριάδη οι αποστάσεις ήταν μεγάλες. Μου φαίνεται λοιπόν ότι το τελευταίο που τους ένωνε ήταν ο "κοινός εχθρός", μολονότι είχαν μπροστά τους και τεράστια γεγονότα, όπως η ουγγρική εξέγερση του '56 και η εισβολή των Σοβιετικών. Πάνω απ' όλα ήταν, νομίζω, η απαίτησή τους για ακηδεμόνευτη σκέψη και τίμιες αναζητήσεις, πέρα από τον κατεστημένο κομφορμισμό.
18/11/2018
"Μάνα, πώς είναι τα οικονομικά σου; Η θεία η Πονομαριόβα έστειλε το μερτικό από τα έσοδα του κτήματος; Στείλε μου κανένα φράγκο, έχω μείνει ρέστος", έγραφε τον Οκτώβρη του 1893 στη Μαρία Αλεξαντρόβνα (Ουλιάνοβα) ο γιος της ο Βλαδίμηρος. Λίγες μέρες μετά, στο Κοιμητήριο της Μονής Αλέξανδρου Νιέφσκι, δίπλα από τους τάφους του Μποροντίν και του Μουσόργκσκι, θα κατέβαινε το φέρετρο του Τσαϊκόφσκι μετά από ένα τέλος για το οποίο παραμένουν μέχρι σήμερα αναπάντητα ερωτήματα. Και να έφτανε η καταγγελία στον Τσάρο του κόμη Στένμποκ-Φέρμορ για την αποπλάνηση του ανεψιού του Αλέξανδρου από τον φιλομόφυλο Πιότρ, το πράγμα δε θα έφτανε στα άκρα. Τα δικαστήρια έκαναν πια τα στραβά μάτια, πόσο μάλλον για το ακριβότερο διαμάντι της Ρωσίας. Και η Ιστορία, σ' αυτές τις δυο ασύνδετες ανθρώπινες στιγμές τι έκανε; Ακούραστη δουλέφτρα μέχρι τώρα, καλή ώρα, που μιλάμε !
19/11/2018
Γίνεται χαμός για ένα οικόπεδο στον Άρη, ενώ για τη Σελήνη δεν το συζητάμε, είναι παλιά ιστορία. Διάβασα ότι μέχρι και μια δικιά μας, μια Τσαμπίκα, πήρε δυο στρέμματα προίκα στην κόρη της! Μεγάλα μεσιτικά γραφεία κάνουν χρυσές δουλειές. Αναρωτιέμαι, η διεθνής Συνθήκη Εξώτερου Διαστήματος, του 1967, που έθεσε τις αρχές του διαστημικού δικαίου, που απαγόρευσε την κυριαρχία και την ιδιοκτησία κράτους πάνω σε πλανήτες και στον διαστημικό χώρο (εκτός δηλαδή από τα σημεία για τις εγκαταστάσεις όπλων) δεν ισχύει; Αχ, μπρε, το κακό το ξεκίνησε το 1979 η "Συνθήκη της Σελήνης" που υπέγραψαν πέντε (5) χώρες, αριθμός που επαρκεί μεν για να θεωρείται τυπικά σε ισχύ αλλά τι να το κάνεις όταν τα θηρία ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Ηνωμένο Βασίλειο και Γερμανία δεν την αναγνωρίζουν; Οπότε, πάρε κόσμε deeds για οικόπεδα με θέα !
20/11/2018
Για μερικούς εκκολαπτόμενους πολιτικούς αστέρες (και όχι μόνο) ταιριάζει η περίπτωση της "καθ' ομοιότητας" ευτυχίας (ή και δυστυχίας βέβαια) όπως μας την έμαθε ο Αριστοτέλης. Μολονότι φαίνεται πως δρουν αυτεξούσια, στην πραγματικότητα άλλοι αποφασίζουν γι' αυτούς κι έτσι κινούνται σε προγραμματισμένη τροχιά χωρίς το ίχνος της δικής τους προαίρεσης, χωρίς το στοιχείο της προσωπικής τους απόκλισης. Μια κίνηση με ενδιάμεσους σταθμούς και τέρμα μια περίοπτη θέση. Επειδή όσα συμβούν στη ζωή τους θα παρουσιάζονται ως "τυχερά" θα ισχύσει αυτό που λέει στα "Φυσικά" του ο αρχαίος δάσκαλος: Θα μοιάζουν μ' εκείνες τις πέτρες, που επειδή γινήκανε βωμοί απολαμβάνουν τιμές ενώ οι διπλανές τους τσαλαπατιούνται.
20/11/2018
Η αέναη ιντερνετική αρχειοθέτηση των πάντων (όλα στα νέφη καταλήγουν) καλλιεργεί την ψευδαίσθηση της ισοτιμίας θνητών και αθανάτων. Γενικώς, παρέχει καθησυχαστική εξασφάλιση μιας θεσούλας στην αθανασία. Οπότε, το προνόμιο εγγραφής του "my highness Mineness" στα μητρώα των σπουδαίων και διασήμων εξισορροπείται. Ένα παράδειγμα είναι η ηλεκτρονική αρχειοθέτηση του παραμικρού συμβάντος σε όλες τις διαστημικές αποστολές. Συνεπώς, θα διασώζεται το όνομα του άγνωστου χειριστή εδάφους της ΝΑSA, επιφορτισμένου να ρωτήσει τον διάσημο κοσμοναύτη με πιο μουσικό κομμάτι θέλει να ξυπνήσει και, κατ' επέκταση, κάθε ασήμαντος (θαμμένος χωρίς μνήμα αρχαιοελληνιστί) κάποιο μικρό μερτικό θα έχει στον Αιώνα.
21/11/2018
Στους λατινιστές δεν υπήρχε ομοφωνία αλλά ο Χ.Βάγκενφουρτ ετυμολογούσε την εθιμοτυπική τελετή, το ceremony, από το caerulus, το σκοτεινό μπλε. Συμφωνώ. Κάθε τελετή, ευχάριστη ή δυσάρεστη, έχει στο βάθος της, πέρα από ένα βαθμό ευπρέπειας -την οποία συνήθως προσπαθούμε να τη σκεπάσουμε με πέπλα δήθεν δυσφορίας και βαρεμάρας- και κάτι σκοτεινό, ή μάλλον, κάτι βαθυκύανο. Οι τόνοι της εν λόγω απόχρωσης είναι ό,τι πιο δύσκολο να αποδοθούν στη λιθογραφία. Οι παλιοί μάστορες των χρωμογράφων έκαναν αγώνα να πιάσουν σε διαχωρισμούς τετραχρωμίας τους τόνους του μπλε. Το εθνικό μας Νομισματοκοπείο, το 1998 χαλκογράφησε το πεντοχίλιαρο με έναν βαθυκύανο Κολοκοτρώνη, σχεδιασμένο από τον Krazeisen και αρχικά λιθογραφημένο από τον Hanfstängl. Όταν ο κόσμος σκοτεινιάζει διακρίνεται το θαμπό φως των τελετών...
21/11/2018
Βλέπω στο πιο πρόσφατο Δελτίο 91 του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, του Σεπτεμβρίου 2018 (https://www.minfin.gr/…/4859f24b-88e1-4cda-b8c2-c487c9262dce), ότι το συνολικό χρέος της Κεντρικής Διοίκησης αυξήθηκε όσο αναμενόταν, από τα 345,38 δισ. ευρώ του δεύτερου 3μήνου, του Ιουνίου στα 356.03 δις (περίπου 195% του ΑΕΠ). Αυτή η αύξηση αποδίδεται και στη σχετικά πρόσφατη εκταμίευση των 15 δισ. δανεισμού από τον ESM. Στο κατατεθέν Προσχέδιο του Προϋπολογισμού 2019 διαβάζω ότι ο δανεισμός για όλο το 2018 υπολογίζεται στα 21,7 δις. Από την άλλη, το Προσχέδιο προαναγγέλλει μείωση του χρέους το 2019 κατά 13% ! Με τα δύσκολα έτη αποπληρωμών, που βλέπω μπροστά μας, τόσο στο μακροπρόθεσμο χρονοδιάγραμμα (276,17 δις) όσο και στο βραχυπρόθεσμο (6,2 δις) η υλοποίηση αυτής της εκτίμησης μου φαίνεται υπεραισιόδοξη. Μακάρι.
24/112018
Οι περισσότεροι οικονομικοί μετανάστες στη Βρετανία είναι Πολωνοί. Από τη βάση δεδομένων του Office for National Statistics πήρα και επεξεργάστηκα δημογραφικά στοιχεία για το 2017 τα οποία και αποδίδω με το παρακάτω διάγραμμα. Με κυανό χρώμα οι 70 χιλιάδες Έλληνες και με κόκκινο οι 922 χιλιάδες Πολωνοί. Οι Ινδοί, με πράσινο, φαίνονται δεύτεροι ενώ μετά τους Πολωνούς καθόλου ευκαταφρόνητη και η παρουσία των Ρουμάνων και των Γερμανών. Ειδικότερα τώρα, στο αγαπημένο Σέφιλντ των 572 χιλιάδων κατοίκων οι 514 χιλιάδες είναι Βρετανοί και οι 57 χιλιάδες ξένοι, από τους οποίους οι 7 χιλιάδες προέρχονται από τη Ευρωζώνη, 17 χιλιάδες από την υπόλοιπη Ευρώπη και 32 χιλιάδες από τον υπόλοιπο κόσμο.
26/11/2018
Μεγάλο το μέγεθος των ανείσπρακτων ιδιωτικών οφειλών προς το δημόσιο. Εκατό και κάτι δις ! Ξέρω την επόμενη σκέψη του καλόπιστου αλλά και σε καλή κατάσταση πολίτη που δεν χρωστάει ούτε ευρώ. "Δώστε μου στοιχεία ανά έτος, με κατανομή μεγέθους οφειλών ως προς το πλήθος των συνολικών οφειλετών, κατανομή νομικών - φυσικών προσώπων, κατανομές επαγγελμάτων και τέλος τους συνταξιούχους αλλά ανά ταμείο". Εύλογο. Επισημαίνω απλώς ότι, πρώτον, όσο το τέρας αυτό μένει ως έκθεμα στο τσίρκο της επικοινωνίας χωρίς ρεαλιστική λύση θα κρατώ μικρό καλάθι για τον φταίχτη. Δεύτερον, ότι δεν θα μου άρεσε να δω εισπρακτικές επιδρομές χωρίς δημοσίευση της πιο πάνω στατιστικής τεκμηρίωσης. Στο όνομα των αδύναμων και των έντιμων.
26/11/2018
Το 1934, μόλις είχε ανέβει ο Χίτλερ στην εξουσία, ο Λεβινάς δημοσίευσε στο Καθολικό αλλά προοδευτικό "Esprit", ένα άρθρο με τίτλο "Σκέψεις πάνω στη φιλοσοφία του χιτλερισμού". "Είναι η αφύπνιση των βασικών συναισθημάτων", συνόψιζε. Κείμενο νεανικό αλλά με έγκαιρες ανησυχίες και επισημάνσεις μεγάλης σημασίας. Ανησυχούσε για την έλλειψη εξασφάλισης της δυτικής φιλοσοφικής σκέψης από το ενδεχόμενο να διαβρωθεί από τον "χιτλερισμό". Εύκολες συνταγές, προειδοποιούσε, δεν θα υπάρξουν ποτέ. Και αναρωτιόταν κυρίως, αν αρκούσε για την εξουδετέρωση του ρατσισμού η ιδέα της παγκοσμιότητας. Αν δηλαδή ο ρατσισμός είναι όντως τόσο ασυμβίβαστος με τον ουνιβερσαλισμό όσο φαινομενικά δείχνει. O 28χρονος τότε Levinas θεωρούσε πως αρκεί η εμμονή στο φιλοσοφικό ντετερμινισμό, με αιχμή τότε τον βιολογισμό, ώστε ο ουνιβερσαλισμός να μεταμορφωθεί σε επεκτατισμό.
27/11/2018
Πριν δύο χρόνια η κυβέρνηση έπρεπε να θεσπίσει το ν. 4399/2016, έναν αναπτυξιακό νομοθέτημα για την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων. Ο νόμος προσδιόρισε τα γενικά και ειδικότερα "καθεστώτα"- πεδία ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας". Ενδιαφέρουσες οι προβλέψεις του για τα γενικά ενώ για τα ειδικότερα περιέχονται και ενισχύσεις για "καινοτομίες μικρομεσαίων επιχειρήσεων", για "συνέργειες και δικτυώσεις" για τους "ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς επιχειρηματικού κινδύνου", δηλαδή τα "Ταμείων Συμμετοχών" (Fund of Funds), για τα ολοκληρωμένα χωρικά και κλαδικά σχέδια" και τέλος για τις "επενδύσεις μείζονος μεγέθους". Και τι δεν χρηματοδοτεί ο νόμος. Η ανταπόκριση όμως δεν είναι αυτή που θα ήθελε η κυβέρνηση. Οι όποιες δρομολογήσεις από το ΕΣΠΑ καθώς και οι εξαγγελθείσες ΣΔΙΤ μάλλον επωάζονται ακόμα εντός των διαδρόμων του υπουργείου Ανάπτυξης. Οι δε "επενδύσεις μείζονος μεγέθους" αποτελούν συνηρημένο ανέκδοτο.
28/11/2018
Το ελληνικό εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, μολονότι ποιοτικά ανώτερο αλλά και ανταγωνιστικότερο από το αντίστοιχο της Ιταλίας, εν συνεχεία της Ισπανίας και τέλος της Τουρκίας υστερεί από άποψη εξαγωγών ιδίως στις χώρες της Άπω Ανατολής που το ζητούν πολύ. Στη Ν.Κορέα, για παράδειγμα, το 74,8% των εισαγωγών προέρχεται από την Ισπανία, το 21% από την Ιταλία και μόλις το 1,3% από την Ελλάδα και το 1,2% από την Τουρκία. Στην Ελλάδα περίπου η μισή παράγωγή φεύγει για εξαγωγή. Από αυτήν το μεγαλύτερο ποσοστό πηγαίνει στην Ιταλία και Ισπανία ως χύμα και όχι επώνυμο προϊόν. Πάντως οι Ασιάτες εκτιμούν βαθύτατα τις ευεργετικές ιδιότητες του "εξωτικού" γι' αυτούς ελαιόλαδου και των επιτραπέζιων ελαιών παρά την ασυμβατότητα τους με την ασιατική κουζίνα.
29/11/2018
Βρέθηκα για δουλειά τις προάλλες στο πανέμορφο, συννεφιασμένο Λαύριο και περπατώντας στην αγορά πέρασα κι από τα ψαράδικα. Αστραπιαία η παρόρμηση και μετά επιστροφή στη λογική. Δεν μιλάω μόνο για το Λαύριο ή τη Ραφήνα αλλά γενικά. Το 90% των ψαριών δεν έρχονται από τις τράτες, έρχονται με νταλίκες. Δύο τα κακά: Τα ...βαφτίσια και η απουσία διακρίσεων. Ο ιταλικός γαύρος μιας εποχής βαφτίζεται ελληνικός, η τσιπούρα και το λαυράκι είναι ιχθυοτροφείου αλλά σε τιμές ...πελαγίσιες, τα φαγγριά να μην ξέρεις αν είναι ιχθυοτροφείου ή Σενεγάλης, (οπότε δε θα έπρεπε να 30% φθηνότερα και από ποια τιμή ?) και η διάκριση ντόπιων, ενωσιακών και από τρίτες χώρες ανύπαρκτη. Το ψάρι είναι περιπέτεια. Παραθέτω ενδεικτικά στοιχεία Σεπτεμβρίου 2018 από έρευνα που έκανα της κίνησης στην ιχθυόσκαλα Θεσσαλονίκης. Από τον πίνακα φαίνεται ποια ψάρια φτάνουν στις σκάλες ως ελληνικά. Από εκεί και ύστερα άλλη ιστορία.
Οι αρνητικές σκέψεις και κρίσεις που έκανε ο Ιερός Αυγουστίνος για την αρχαία ελληνική τραγωδία είναι γνωστές. Στο Τρίτο Βιβλίο των "Εξομολογήσεων" ο Άγιος, ο οποίος υπήρξε μέγιστη φυσιογνωμία και διαμόρφωσε το μισό μυαλό της Δύσης, δεν δίστασε να σκεφτεί πάνω σ' ένα θέμα που βασάνιζε και τον Πλάτωνα: Πόσο αποδεκτή ηθικά μπορεί να είναι η παρακολούθηση μιας θεατρικής αναπαράστασης τραγικών παθημάτων όταν η κορύφωση, η "κάθαρσις" πραγματοποιείται χάρη στη διέγερση του ελέου και του φόβου και τούτες εδώ οι έννοιες σχετίζονται με κάποια ηδονή ή πόνο. Επειδή η αλληλουχία αυτή συμβαίνει μέσα στην ψυχή του θεατή, αναπόφευκτα βρωμίζεται από τις επιθυμίες, που κι αυτές εκεί μέσα κατοικούν. Ενώ ο έλεος του Θεού υπάρχει ανεξαρτήτως πόνου και ηδονής. Μια μόνη χαραμάδα ανοχής άφηνε ο Αυγουστίνος: ο έλεος να προκληθεί από ένα πραγματικό περιστατικό και όχι από μια θεατρική αναπαράσταση. Θα το συνεχίσουμε.
11/11/2018
Συνέχεια των χθεσινών. Η κοφτερή σκέψη του Αυγουστίνου διαπέρασε τη δυτική αντίληψη για το τραγικό άλλοτε εμφανώς και άλλοτε όχι. Αν είναι να υπάρχει κάτι ηθικό στον ανθρώπινο έλεο, δίδασκε, αυτό δικαιολογείται μόνο σε περιπτώσεις πραγματικές και όχι στις θεατρικές αναπαραστάσεις. Σήμερα, στο δικό μας παρόν, δεν θα ήταν τελείως υπερβολικό να ισχυριστεί κανείς ότι όχι μόνο έχουμε χάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την επαφή μας με τον έλεο για τον Πάσχοντα αλλά ο προτεινόμενος πλέον τρόπος να επανασυνδεθούμε είναι να τον δούμε στη σκηνή του θεάτρου! Μέχρι στιγμής μιλάμε για τον έλεο και όχι ακόμα για τον οίκτο, δυο έννοιες διαφορετικές. Ζητήματα όπως αυτό εδώ άρεσαν στον μακαρίτη τον Δανιήλ Ιακώβ, καθηγητή του ΑΠΘ, αλλά, αν θυμάμαι, προσπερνούσε το ακανθώδες μέρος του, με τρόπο που θα υπενθυμίσω στην επόμενη ανάρτηση. Καθόλου διευθετημένες λοιπόν υποθέσεις.
12/11/2018
Στην προηγούμενη ανάρτηση μνημόνευσα τη σπουδαία συμβολή του Δανιήλ Ιακώβ σε μια συζήτηση με άγνωστη ημερομηνία λήξης. Μια από τις δυσκολίες της υπήρξε και ο πανικός που προκάλεσε η κοψιά του Αυγουστίνου στο ζήτημα του ελέους και επομένως και της καθάρσεως. Ο Λέσινγκ, λέγοντας πως η κάθαρσις έχει ηθικό αποτέλεσμα πήρε ψυχωμένη θέση κατά του Αυγουστίνου. Άλλοι, μεταξύ των οποίων και ο Βιλαμόβιτς μετέτρεψαν την κάθαρσιν σε ατομική ψυχολογική διεργασία, σε συγκίνηση, σε σωματοποιημένο σύμπτωμα του ρινοδακρυϊκού συστήματος για το οποίο περισσότερα θα μπορούσε να πει η ιατρική παρά η φιλοσοφία ! Αν όμως, όπως εύστοχα συμπεραίνει ο Ιακώβ, το στοίχημα είναι να μετατραπεί το πάθος σε μάθος, ότι η κάθαρση συντελείται μόνο όταν μετασχηματιστεί σε μάθηση, τότε πάμε εκεί που ο Κώστας Παπαϊωάννου υπέδειξε. Θα το δούμε.
13/11/2018
Για να επιστρέψουμε όμως στον οίκτο, η αντίληψη που τον χαρακτηρίζει υποτιμητικό για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια πρέπει, πριν βιαστεί για την κρίση της αυτή, να διερευνήσει σε ποια συμφραζόμενα θα τον εξετάσει. Κατά την αριστοτελική εκδοχή του, όπως αναπτύσσεται στη "Ρητορική", ο "έλεος" ορίζεται ως η λύπη που αισθανόμαστε για κάποιον ο οποίος έπαθε μια συμφορά που δεν άξιζε να την υποστεί. Μια συμφορά μάλιστα που είναι πιθανό να συμβεί και σε μας. Γι αυτό, λέει ο Αριστοτέλης, δεν αισθάνονται οίκτο όσοι τα έχουν χάσει όλα ή όσοι αισθάνονται απόλυτα ευτυχισμένοι. Μέσα σε πολεμικές αναμετρήσεις ο οίκτος αγγίζει τον αριστοτελικό έλεο, όπως π.χ. στην "Αλεξάνδρου Ανάβασιν" του Αρριανού. Αντίθετα, σε συμφραζόμενα μιας αντιδικίας, μιας δικανικής κρίσης ο οίκτος εμφανίζεται ως αχρείαστος, άπρεπος όπως στην "Ὑπὲρ Παλαμήδους ἀπολογία", του Γοργία. Είναι παλιά και δυνατή η παράδοση του οίκτου ως ελέους, συμπάθειας, "συνάλγιας" μέσα σε καταστάσεις τραγικότητας ή κακοτυχίας, οπότε η φιλία και η αγάπη στρατεύονται υπέρ του ατυχήσαντα και παίρνουν διάφορες μορφές οίκτου. Στην αρχαία τραγική ποίηση ο οίκτος σημαίνει μια μεγάλη συγκίνηση και συμπάθεια (όπως στην ομηρική Οδύσσεια, στις Ευμενίδες και στις Ικέτιδες του Αισχύλου, στη σοφόκλεια Ηλέκτρα, στη Μήδεια και στην Ιφιγένεια στην Αυλίδα του Ευριπίδη). Στον Ηρόδοτο ο οίκτος είναι επίσης μεγάλη λύπη π.χ. για στην περίπτωση του Ψαμμήτινου. Συγκίνηση και λύπη είναι και για τον Θουκυδίδη. Από τους αρχαίους πάντως της Αθήνας νομίζω μόνο ο Πλάτωνας, (στην Πολιτεία και στην Απολογία) είναι εκείνος που αντιμετωπίζει τον οίκτο ως κάτι κατώτερο. Ο Λακτάντιος στο Divinarum Institutionum ήταν από εκείνους που ισχυρίστηκαν ότι ιδίως οι αρχαίοι στωικοί περιφρονούσαν τον οίκτο. Ίσως όμως χρειαστώ μια τελευταία ανάρτηση και τέλος, για να μη γίνομαι άλλο κουραστικός.
1/11/2018
Με τις προηγούμενες αναρτήσεις για το ζήτημα του οίκτου ήθελα να τονίσω ότι στη σκέψη της αρχαίας Αθήνας των κλασικών χρόνων, με εξαίρεση κάπως τον Πλάτωνα, η έννοια επ' ουδενί είχε αρνητικό, προσβλητικό ή υποτιμητικό περιεχόμενο τόσο γι αυτόν που εκδηλώνει τον οίκτο όσο και γι αυτόν που τον εισπράττει. Αργότερα, ο Τερτυλιανός και ο Λακτάντιος, στα πλαίσια της διαμάχης με τους Εθνικούς, ισχυρίστηκαν ότι οι Στωικοί υποτιμούσαν τον οίκτο. Αλλά, μετά τον Κ.Παπαϊωάννου, ήταν η Νιουσμπάουμ εκείνη που ξεκαθάρισε για τους αρχαίους, ιδίως για τους Στωικούς, τη γνωστική λειτουργία και αξία του ελέους και του οίκτου (πάθος-μάθος). Πριν ακόμα φτάσουμε στη μεγάλη απόρριψη του οίκτου από τον Νίτσε η Δύση έμοιαζε διχασμένη συγκριτικά με την Ανατολή. Θετικά φορτισμένη η έννοια στον Χιούμ, στον Ρουσώ, στον Άνταμ Σμιθ. Αντίθετα, ο Καντ εκφράζει έναν πρώιμο σκεπτικισμό για την αξία του οίκτου, κυρίως λόγω της πρωτοκαθεδρίας που έδινε στον Λόγο έναντι των συναισθημάτων. Η έννοια και τα συμφραζόμενα για τον οίκτο ασφαλώς αλλάζουν ιστορικά και κοινωνικά. Κι αν έχει κάτι ενδιαφέρον είναι να παρατηρήσουμε τη χρήση του οίκτου στην εποχή μας και να σκεφτούμε επί της αρχής και επί της μεταβολής.
16/11/2018
Αφού συμβαίνει σε αυτοδημιούργητους πολιτικούς ηγέτες που εισπράττουν in utero ατόφια και άπλετη την αγάπη από τους οπαδούς τους πόσο μάλλον στους άλλους, εκείνους που εγκαθίστανται με ψεύτικες υποσχέσεις και αγκαλίτσες ισχυρών ή ξεφυτρώνουν από κομματικούς σωλήνες. Προσβάλλονται από το παμπάλαιο ψυχοπολιτικό "σύμπλεγμα του Βασιλιά Ληρ". Φροϋδικοί και λακανικοί ψυχαναλυτές έχουν επ' αυτού ενδιαφέρουσες απόψεις. Mutatis mutandis η στέρηση της αγάπης τους μετατρέπει σε κόπανους όχι μόνο στην περαστική καλοτυχία αλλά και σε κάθε όρκο των ισχυρών "εταίρων" τους ότι θα αναπληρώσουν αυτίκα το Έλλειμμα, θα προσφέρουν το δικό τους σώμα ως πάροχο της ουδέποτε γνωσθείσας από τους σωληνόπαιδες ab initio μητρικής (δηλαδή μητρο-πολιτικής) ηδονής !
17/11/2018
Ποιο ήταν το βαθύτερο στοιχείο που ένωνε τους συντάκτες των τριών πιο εμβληματικών περιοδικών που έγκαιρα εναντιώθηκαν στον ολοκληρωτισμό του "υπαρκτού σοσιαλισμού" και τον σταλινισμό και ταυτόχρονα συγκρότησαν φιλοσοφικές υπερβάσεις των αδιεξόδων του μαρξισμού; Αναφέρομαι, με σειρά έτους ίδρυσης, στο διάσημο "Socialisme ou Barbarie" με Καστοριάδη και Λεφόρ, στο όχι τόσο γνωστό "Ragionamenti" με Φορτίνι και Γκουίντιτσι και στο γνωστό "Arguments" με Μπαρτ, Μορέν, Λεφέβρ, Ντελέζ, Αξελό, Οντρί κ.ά. Ιδίως μεταξύ Ιταλών και Καστοριάδη οι αποστάσεις ήταν μεγάλες. Μου φαίνεται λοιπόν ότι το τελευταίο που τους ένωνε ήταν ο "κοινός εχθρός", μολονότι είχαν μπροστά τους και τεράστια γεγονότα, όπως η ουγγρική εξέγερση του '56 και η εισβολή των Σοβιετικών. Πάνω απ' όλα ήταν, νομίζω, η απαίτησή τους για ακηδεμόνευτη σκέψη και τίμιες αναζητήσεις, πέρα από τον κατεστημένο κομφορμισμό.
18/11/2018
"Μάνα, πώς είναι τα οικονομικά σου; Η θεία η Πονομαριόβα έστειλε το μερτικό από τα έσοδα του κτήματος; Στείλε μου κανένα φράγκο, έχω μείνει ρέστος", έγραφε τον Οκτώβρη του 1893 στη Μαρία Αλεξαντρόβνα (Ουλιάνοβα) ο γιος της ο Βλαδίμηρος. Λίγες μέρες μετά, στο Κοιμητήριο της Μονής Αλέξανδρου Νιέφσκι, δίπλα από τους τάφους του Μποροντίν και του Μουσόργκσκι, θα κατέβαινε το φέρετρο του Τσαϊκόφσκι μετά από ένα τέλος για το οποίο παραμένουν μέχρι σήμερα αναπάντητα ερωτήματα. Και να έφτανε η καταγγελία στον Τσάρο του κόμη Στένμποκ-Φέρμορ για την αποπλάνηση του ανεψιού του Αλέξανδρου από τον φιλομόφυλο Πιότρ, το πράγμα δε θα έφτανε στα άκρα. Τα δικαστήρια έκαναν πια τα στραβά μάτια, πόσο μάλλον για το ακριβότερο διαμάντι της Ρωσίας. Και η Ιστορία, σ' αυτές τις δυο ασύνδετες ανθρώπινες στιγμές τι έκανε; Ακούραστη δουλέφτρα μέχρι τώρα, καλή ώρα, που μιλάμε !
19/11/2018
Γίνεται χαμός για ένα οικόπεδο στον Άρη, ενώ για τη Σελήνη δεν το συζητάμε, είναι παλιά ιστορία. Διάβασα ότι μέχρι και μια δικιά μας, μια Τσαμπίκα, πήρε δυο στρέμματα προίκα στην κόρη της! Μεγάλα μεσιτικά γραφεία κάνουν χρυσές δουλειές. Αναρωτιέμαι, η διεθνής Συνθήκη Εξώτερου Διαστήματος, του 1967, που έθεσε τις αρχές του διαστημικού δικαίου, που απαγόρευσε την κυριαρχία και την ιδιοκτησία κράτους πάνω σε πλανήτες και στον διαστημικό χώρο (εκτός δηλαδή από τα σημεία για τις εγκαταστάσεις όπλων) δεν ισχύει; Αχ, μπρε, το κακό το ξεκίνησε το 1979 η "Συνθήκη της Σελήνης" που υπέγραψαν πέντε (5) χώρες, αριθμός που επαρκεί μεν για να θεωρείται τυπικά σε ισχύ αλλά τι να το κάνεις όταν τα θηρία ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Ηνωμένο Βασίλειο και Γερμανία δεν την αναγνωρίζουν; Οπότε, πάρε κόσμε deeds για οικόπεδα με θέα !
20/11/2018
Για μερικούς εκκολαπτόμενους πολιτικούς αστέρες (και όχι μόνο) ταιριάζει η περίπτωση της "καθ' ομοιότητας" ευτυχίας (ή και δυστυχίας βέβαια) όπως μας την έμαθε ο Αριστοτέλης. Μολονότι φαίνεται πως δρουν αυτεξούσια, στην πραγματικότητα άλλοι αποφασίζουν γι' αυτούς κι έτσι κινούνται σε προγραμματισμένη τροχιά χωρίς το ίχνος της δικής τους προαίρεσης, χωρίς το στοιχείο της προσωπικής τους απόκλισης. Μια κίνηση με ενδιάμεσους σταθμούς και τέρμα μια περίοπτη θέση. Επειδή όσα συμβούν στη ζωή τους θα παρουσιάζονται ως "τυχερά" θα ισχύσει αυτό που λέει στα "Φυσικά" του ο αρχαίος δάσκαλος: Θα μοιάζουν μ' εκείνες τις πέτρες, που επειδή γινήκανε βωμοί απολαμβάνουν τιμές ενώ οι διπλανές τους τσαλαπατιούνται.
20/11/2018
Η αέναη ιντερνετική αρχειοθέτηση των πάντων (όλα στα νέφη καταλήγουν) καλλιεργεί την ψευδαίσθηση της ισοτιμίας θνητών και αθανάτων. Γενικώς, παρέχει καθησυχαστική εξασφάλιση μιας θεσούλας στην αθανασία. Οπότε, το προνόμιο εγγραφής του "my highness Mineness" στα μητρώα των σπουδαίων και διασήμων εξισορροπείται. Ένα παράδειγμα είναι η ηλεκτρονική αρχειοθέτηση του παραμικρού συμβάντος σε όλες τις διαστημικές αποστολές. Συνεπώς, θα διασώζεται το όνομα του άγνωστου χειριστή εδάφους της ΝΑSA, επιφορτισμένου να ρωτήσει τον διάσημο κοσμοναύτη με πιο μουσικό κομμάτι θέλει να ξυπνήσει και, κατ' επέκταση, κάθε ασήμαντος (θαμμένος χωρίς μνήμα αρχαιοελληνιστί) κάποιο μικρό μερτικό θα έχει στον Αιώνα.
21/11/2018
Στους λατινιστές δεν υπήρχε ομοφωνία αλλά ο Χ.Βάγκενφουρτ ετυμολογούσε την εθιμοτυπική τελετή, το ceremony, από το caerulus, το σκοτεινό μπλε. Συμφωνώ. Κάθε τελετή, ευχάριστη ή δυσάρεστη, έχει στο βάθος της, πέρα από ένα βαθμό ευπρέπειας -την οποία συνήθως προσπαθούμε να τη σκεπάσουμε με πέπλα δήθεν δυσφορίας και βαρεμάρας- και κάτι σκοτεινό, ή μάλλον, κάτι βαθυκύανο. Οι τόνοι της εν λόγω απόχρωσης είναι ό,τι πιο δύσκολο να αποδοθούν στη λιθογραφία. Οι παλιοί μάστορες των χρωμογράφων έκαναν αγώνα να πιάσουν σε διαχωρισμούς τετραχρωμίας τους τόνους του μπλε. Το εθνικό μας Νομισματοκοπείο, το 1998 χαλκογράφησε το πεντοχίλιαρο με έναν βαθυκύανο Κολοκοτρώνη, σχεδιασμένο από τον Krazeisen και αρχικά λιθογραφημένο από τον Hanfstängl. Όταν ο κόσμος σκοτεινιάζει διακρίνεται το θαμπό φως των τελετών...
21/11/2018
Βλέπω στο πιο πρόσφατο Δελτίο 91 του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, του Σεπτεμβρίου 2018 (https://www.minfin.gr/…/4859f24b-88e1-4cda-b8c2-c487c9262dce), ότι το συνολικό χρέος της Κεντρικής Διοίκησης αυξήθηκε όσο αναμενόταν, από τα 345,38 δισ. ευρώ του δεύτερου 3μήνου, του Ιουνίου στα 356.03 δις (περίπου 195% του ΑΕΠ). Αυτή η αύξηση αποδίδεται και στη σχετικά πρόσφατη εκταμίευση των 15 δισ. δανεισμού από τον ESM. Στο κατατεθέν Προσχέδιο του Προϋπολογισμού 2019 διαβάζω ότι ο δανεισμός για όλο το 2018 υπολογίζεται στα 21,7 δις. Από την άλλη, το Προσχέδιο προαναγγέλλει μείωση του χρέους το 2019 κατά 13% ! Με τα δύσκολα έτη αποπληρωμών, που βλέπω μπροστά μας, τόσο στο μακροπρόθεσμο χρονοδιάγραμμα (276,17 δις) όσο και στο βραχυπρόθεσμο (6,2 δις) η υλοποίηση αυτής της εκτίμησης μου φαίνεται υπεραισιόδοξη. Μακάρι.
24/112018
Οι περισσότεροι οικονομικοί μετανάστες στη Βρετανία είναι Πολωνοί. Από τη βάση δεδομένων του Office for National Statistics πήρα και επεξεργάστηκα δημογραφικά στοιχεία για το 2017 τα οποία και αποδίδω με το παρακάτω διάγραμμα. Με κυανό χρώμα οι 70 χιλιάδες Έλληνες και με κόκκινο οι 922 χιλιάδες Πολωνοί. Οι Ινδοί, με πράσινο, φαίνονται δεύτεροι ενώ μετά τους Πολωνούς καθόλου ευκαταφρόνητη και η παρουσία των Ρουμάνων και των Γερμανών. Ειδικότερα τώρα, στο αγαπημένο Σέφιλντ των 572 χιλιάδων κατοίκων οι 514 χιλιάδες είναι Βρετανοί και οι 57 χιλιάδες ξένοι, από τους οποίους οι 7 χιλιάδες προέρχονται από τη Ευρωζώνη, 17 χιλιάδες από την υπόλοιπη Ευρώπη και 32 χιλιάδες από τον υπόλοιπο κόσμο.
26/11/2018
Μεγάλο το μέγεθος των ανείσπρακτων ιδιωτικών οφειλών προς το δημόσιο. Εκατό και κάτι δις ! Ξέρω την επόμενη σκέψη του καλόπιστου αλλά και σε καλή κατάσταση πολίτη που δεν χρωστάει ούτε ευρώ. "Δώστε μου στοιχεία ανά έτος, με κατανομή μεγέθους οφειλών ως προς το πλήθος των συνολικών οφειλετών, κατανομή νομικών - φυσικών προσώπων, κατανομές επαγγελμάτων και τέλος τους συνταξιούχους αλλά ανά ταμείο". Εύλογο. Επισημαίνω απλώς ότι, πρώτον, όσο το τέρας αυτό μένει ως έκθεμα στο τσίρκο της επικοινωνίας χωρίς ρεαλιστική λύση θα κρατώ μικρό καλάθι για τον φταίχτη. Δεύτερον, ότι δεν θα μου άρεσε να δω εισπρακτικές επιδρομές χωρίς δημοσίευση της πιο πάνω στατιστικής τεκμηρίωσης. Στο όνομα των αδύναμων και των έντιμων.
26/11/2018
Το 1934, μόλις είχε ανέβει ο Χίτλερ στην εξουσία, ο Λεβινάς δημοσίευσε στο Καθολικό αλλά προοδευτικό "Esprit", ένα άρθρο με τίτλο "Σκέψεις πάνω στη φιλοσοφία του χιτλερισμού". "Είναι η αφύπνιση των βασικών συναισθημάτων", συνόψιζε. Κείμενο νεανικό αλλά με έγκαιρες ανησυχίες και επισημάνσεις μεγάλης σημασίας. Ανησυχούσε για την έλλειψη εξασφάλισης της δυτικής φιλοσοφικής σκέψης από το ενδεχόμενο να διαβρωθεί από τον "χιτλερισμό". Εύκολες συνταγές, προειδοποιούσε, δεν θα υπάρξουν ποτέ. Και αναρωτιόταν κυρίως, αν αρκούσε για την εξουδετέρωση του ρατσισμού η ιδέα της παγκοσμιότητας. Αν δηλαδή ο ρατσισμός είναι όντως τόσο ασυμβίβαστος με τον ουνιβερσαλισμό όσο φαινομενικά δείχνει. O 28χρονος τότε Levinas θεωρούσε πως αρκεί η εμμονή στο φιλοσοφικό ντετερμινισμό, με αιχμή τότε τον βιολογισμό, ώστε ο ουνιβερσαλισμός να μεταμορφωθεί σε επεκτατισμό.
27/11/2018
Πριν δύο χρόνια η κυβέρνηση έπρεπε να θεσπίσει το ν. 4399/2016, έναν αναπτυξιακό νομοθέτημα για την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων. Ο νόμος προσδιόρισε τα γενικά και ειδικότερα "καθεστώτα"- πεδία ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας". Ενδιαφέρουσες οι προβλέψεις του για τα γενικά ενώ για τα ειδικότερα περιέχονται και ενισχύσεις για "καινοτομίες μικρομεσαίων επιχειρήσεων", για "συνέργειες και δικτυώσεις" για τους "ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς επιχειρηματικού κινδύνου", δηλαδή τα "Ταμείων Συμμετοχών" (Fund of Funds), για τα ολοκληρωμένα χωρικά και κλαδικά σχέδια" και τέλος για τις "επενδύσεις μείζονος μεγέθους". Και τι δεν χρηματοδοτεί ο νόμος. Η ανταπόκριση όμως δεν είναι αυτή που θα ήθελε η κυβέρνηση. Οι όποιες δρομολογήσεις από το ΕΣΠΑ καθώς και οι εξαγγελθείσες ΣΔΙΤ μάλλον επωάζονται ακόμα εντός των διαδρόμων του υπουργείου Ανάπτυξης. Οι δε "επενδύσεις μείζονος μεγέθους" αποτελούν συνηρημένο ανέκδοτο.
28/11/2018
Το ελληνικό εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, μολονότι ποιοτικά ανώτερο αλλά και ανταγωνιστικότερο από το αντίστοιχο της Ιταλίας, εν συνεχεία της Ισπανίας και τέλος της Τουρκίας υστερεί από άποψη εξαγωγών ιδίως στις χώρες της Άπω Ανατολής που το ζητούν πολύ. Στη Ν.Κορέα, για παράδειγμα, το 74,8% των εισαγωγών προέρχεται από την Ισπανία, το 21% από την Ιταλία και μόλις το 1,3% από την Ελλάδα και το 1,2% από την Τουρκία. Στην Ελλάδα περίπου η μισή παράγωγή φεύγει για εξαγωγή. Από αυτήν το μεγαλύτερο ποσοστό πηγαίνει στην Ιταλία και Ισπανία ως χύμα και όχι επώνυμο προϊόν. Πάντως οι Ασιάτες εκτιμούν βαθύτατα τις ευεργετικές ιδιότητες του "εξωτικού" γι' αυτούς ελαιόλαδου και των επιτραπέζιων ελαιών παρά την ασυμβατότητα τους με την ασιατική κουζίνα.
29/11/2018
Βρέθηκα για δουλειά τις προάλλες στο πανέμορφο, συννεφιασμένο Λαύριο και περπατώντας στην αγορά πέρασα κι από τα ψαράδικα. Αστραπιαία η παρόρμηση και μετά επιστροφή στη λογική. Δεν μιλάω μόνο για το Λαύριο ή τη Ραφήνα αλλά γενικά. Το 90% των ψαριών δεν έρχονται από τις τράτες, έρχονται με νταλίκες. Δύο τα κακά: Τα ...βαφτίσια και η απουσία διακρίσεων. Ο ιταλικός γαύρος μιας εποχής βαφτίζεται ελληνικός, η τσιπούρα και το λαυράκι είναι ιχθυοτροφείου αλλά σε τιμές ...πελαγίσιες, τα φαγγριά να μην ξέρεις αν είναι ιχθυοτροφείου ή Σενεγάλης, (οπότε δε θα έπρεπε να 30% φθηνότερα και από ποια τιμή ?) και η διάκριση ντόπιων, ενωσιακών και από τρίτες χώρες ανύπαρκτη. Το ψάρι είναι περιπέτεια. Παραθέτω ενδεικτικά στοιχεία Σεπτεμβρίου 2018 από έρευνα που έκανα της κίνησης στην ιχθυόσκαλα Θεσσαλονίκης. Από τον πίνακα φαίνεται ποια ψάρια φτάνουν στις σκάλες ως ελληνικά. Από εκεί και ύστερα άλλη ιστορία.
