Αναρτήσεις στο Facebook Μάρτιος 2019

1 Μαρτίου 2019

Μια άλλη ξεκαρδιστική παθολογία της εποχής του '60 μου θύμισε η Βέργω με το ωραιότατο ανέκδοτο βιβλίο της στο οποίο περιγράφει τις ζαλάδες και τους εμετούς μέσα στα αυτοκίνητα (ιδίως στα υπεραστικά λεωφορεία), τις δραμαμίνες και τις χάρτινες σακούλες. Ε, και σήμερα υποφέρουν και ζαλίζονται κάποιοι. Αλλά δεν ακούω κάθε τόσο μια γιαγιά (και, ωχ, ανήκω κι εγώ πλέον στην τάξη των παππούδων και γιαγιάδων...) να χαπακώνεται με δραμαμίνες για να πάει από τα Πατήσια στα Χαυτεία. Η δραστική ουσία διμενιδρυνάτη βεβαίως ζει και βασιλεύει, μα, έχουν γίνει νέα εμπορικά σκευάσματα της μόδας και νέοι, πιο ...τρέντι λόγοι για την παίρνει κανείς.

2 Μαρτίου 2019

Το 1979 το ΑΕΠ της Κίνας ήταν μικρότερο από εκείνο της Ελλάδας του 2018. Σήμερα ξεπερνά τα $ 14 τρις. O "Βαλκανικός Δρόμος του Μεταξιού" που σχεδιάζει η Κίνα ξεκινά από τον Πειραιά, περνά από τα Σκόπια και το Βελιγράδι και καταλήγει στη Βουδαπέστη. Τόσο ο εμπορικός τζίρος όσο και οι επενδύσεις της Κίνας στη Βοσνία/Ερζεγοβίνη, τη Σερβία, τα Σκόπια, την Αλβανία, το Μαυροβούνιο και το Κόσοβο έχουν αυξηθεί σημαντικότατα τα τελευταία χρόνια. Να θυμηθούμε ότι το Μοντενέγκρο χρησιμοποιούσε ως νόμισμα το μάρκο από το 1996 ανεπίσημα, το 2000 επίσημα ενώ από το 2002 το ευρώ ανεπίσημα. Το ίδιο και το Κόσοβο, μολονότι αμφότερα τα κρατη αυτά δεν ανήκουν ούτε στην Ε.Ε. ούτε στην Ευρωζώνη. Οι βαλκανικές οικονομίες προσφέρονται για εμπόριο, επενδύσεις και, σε λίγο, μπόλικα δάνεια.

*

Πήρα από το μεγαλέμπορο την ομπλιγκατζιόνα. Να περιμένω λίγες μέρες ακόμα να λιώσουν τα χιόνια, να ανοίξουν οι δρόμοι, να περνάω απ' τα ποτάμια. Να έχω πληρώσει τη σιγουριτά. Να έχω καταθέσει την πόλιτζα για το ενοίκιο που δίνει ο συνέταιρος στο Περλεπέ, τα Στύβερρα των Ελλήνων προγόνων μας. Να πληρώσω αυτούς τους ένοπλους για την προστασία μου. Να κρατάω για τα χάνια, για το δημοτικό φόρο, για τα τέλη κάθε εμποροπανήγυρης, να 'χω και το ποσοστό για τον κεφαλικό και τους άλλους φόρους. Να κρατάω και το τριάμισι τα εκατό για τον τελωνειακό δασμό γιατί θ' ανέβω και πιο πάνω. Κι ένα μήνα που θα χάσω εκεί στο λαζαρέτο... Την άλλη βδομάδα να έχω έτοιμα τα μουλάρια! (Κάπως έτσι μπορεί να σκεφτόταν τέτοιες μέρες, αρχή της Άνοιξης, ένας υπόδουλος Έλληνας, έμπορος του 18ου αιώνα.)

3 Μαρτίου 2019

Ζήτημα να κράτησε δυο χρόνια ('92-'93) το μετασοβιετικό δόγμα εξωτερικής πολιτικής του Αντρέι Κόζιρεφ, δηλαδή να σταματήσει η Ρωσία να στηρίζει τα αντιαμερικανικά κινήματα και να συμπλέει με την Ευρωατλαντική ολοκληρωση. Οι διεργασίες σταθεροποίησης της νέας οικονομικής ολιγαρχίας, η ισχυροποίηση των αντιφιλελεύθερων ρωσικών κομάτων και η αποσαφήνιση των νατοϊκών προθέσεων για την Α.Ευρώπη αχρήστευσαν το δόγμα Κόζιρεφ. Ακολούθησε το δόγμα Πριμακόφ: Ισχυρή Ρωσία στο κέντρο της Κοινοπολιτείας, της "Σαντρούζεστβα Νιζαβίσιμαχ Γκασοντάρστ", με νέο ασιατικό αζιμούθιο. "Γραμμή" που κληροδότησε και στον διάδοχό του Ιβανόφ. Ο Πούτιν, επί της ουσίας πατάει στα βήματα του Πριμακόφ.

4 Μαρτίου 2019

ις λέξεις δεν είναι να τις εμπιστεύεσαι. Λέγαμε καιρό πριν για το συμφέρον. Αυτό που μας φέρει από κοινού με τον Άλλο. Να, όμως που όταν έχουμε πολύ μεγάλη συρροή φοράς το συμ-φέρον μετατρέπεται σε συμ-φορά! Έτσι και με την ευθύνη. Το βαθύτερο νόημα της λέξης είναι ασαφές. "Εύθυνα" σημαίνει το ίσιωμα. Άρα, ευθύνη πρωταρχικά σημαίνει να ισιώνουμε. Ποιο πράγμα όμως άραγε; Να ισοπεδώνουμε; Να μειώνουμε τις διαφορές; Κάτι σαν τον equalizer; Αν πάμε στο λατινικό respondeo και στα αντίστοιχα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, έχουμε το νόημα της ανταπόκρισης σε ένα ερέθισμα. Σε άλλες γλώσσες πάμε εντονότερα στη χρέωση. Στην καθημερινότητα η ευθύνη νοείται ως καθήκον και μάλιστα κυρίως νομικής θεμελίωσης, οπότε συνδέεται με την ύπαρξη ή μη υπαιτιότητας. Δευτερευόντως θυμόμαστε και την ηθική. Οι λέξεις παίζουν...

5 Μαρτίου 2019

Μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά του ο Νικ. Γκαργκάνας ως διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας εξέδωσε την Πράξη 2501/31-10-2002 με την οποία υποχρέωνε τα πιστωτικά ιδρύματα σε συμπεριφορά υψηλής προστασίας των δανειοληπτών σχετικά με τους όρους του δανεισμού αλλά και προβλέψεις κάλυψης του κινδύνου από τις ενδεχόμενες μεταβολές των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Το τι ακολούθησε είναι γνωστό. Μετά, το Εφετείο Αθηνών (1611/2017) έκρινε ότι τα δάνεια, που χορήγησε η κρινόμενη Τράπεζα σε ελβετικό φράγκο, δεν ήταν απλά δάνεια, αλλά στην ουσία προϊόντα επενδυτικού χαρτοφυλακίου συνδεμένα ευθέως με την αγορά συναλλάγματος καθώς και ότι δεν προέβη σε ουσιαστική ενημέρωση των δανειοληπτών ιδίως για τους μηχανισμούς κάλυψης του κινδύνου. Αλλά ο "νέος νόμος Κατσέλη", διαβάζω, αφήνει ακάλυπτο το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ομάδας δανειοληπτών. Να οργανωθούμε.

7 Μαρτίου 2019

Ένα σχόλιο για τα χαμόγελα που απαιτούσε διευθύντρια σε κατάστημα σούπερ μάρκετ. Για να μην επαναλάβω εύστοχες σατιρικές και μη παρεμβάσεις περί των 300 €. Μια σκέψη παραπέρα να προσπαθήσω. Εδώ και πολλές δεκαετίες οι κοινωνίες έδωσαν υπέρμετρη έμφαση στη συμμόρφωση της ατομικής συμπεριφοράς στον εργασιακό χώρο και τον δημόσιο γενικότερα δυστυχώς όμως κατά την προσέγγιση του συμπεριφορισμού και όχι της βεμπεριανής μεθόδου της κατανόησης. Και αυτό το καλλιέργησε όχι τόσο η αμερικάνικη / καπιταλιστική όσο η κομμουνιστική συμμόρφωση και πειθαρχία στα πρότυπα: "Όλοι κλαίμε ή γελάμε γιατί έτσι πρέπει και το δείχνουμε όσο πιο έκδηλα μπορούμε." Με ανησυχούν περισσότερο τα φαινόμενα μαζικής κλίμακας παρά το τι έγινε σε ένα μαγαζί.

8 Μαρτίου 2019

Πρωινό ρεπορτάζ στον Παπαδάκη, όπως το είδα τις προάλλες σε βίντεο ιστοσελίδας, είχε θέμα το θάνατο αγρότη από έναν εξαγριωμένο ταύρο (ο τίτλος) στην Αρχαία Κόρινθο. Ο ρεπόρτερ όμως ομιλεί περί εξαγριωμένης αγελάδας. "Ταύρος" τον διορθώνει ο Παπαδάκης. "Αγελάδα" συνεχίζει ο τοπικός ρεπόρτερ. "Ταύρος", τον διορθώνει και πάλι, "οι αγελάδες δεν έχουν κέρατα", τον διδάσκει. Να του πω απλώς ότι πριν δύο μήνες έγινε δημοψήφισμα στην Ελβετία (τι ωραία που είναι η άμεση δημοκρατία) με θέμα τα κέρατα των αγελάδων . Δηλαδή για το δικαίωμά τους να έχουν τα κέρατά τους. Να μην τους τα κόβουν, να μη γεννιούνται γενετικά ακέρατες. Οπότε, όχι σώνει και ντε να κάνετε την αγελάδα ταύρο κύριε Παπαδάκη! Ευχές για το τριήμερο !

9 Μαρτίου 2019

Υπάρχουν νομοθετήματα τα οποία χαρακτηρίζονται από ένα ελάττωμα, συνηρημένα το εξής: Δρακόντεια λογική αντιμετώπισης ως ποινικού αδικήματος ενός μικροπαραπτώματος το οποίο θα έπρεπε να εξαντλείται στο όριο του διοικητικού προστίμου. Πόσο μάλλον όταν οι ελεγκτικές αρχές της διοίκησης βεβαιώνουν ότι δεν προέκυψε συγκεκριμένη βλάβη οιουδήποτε έννομου αγαθού. Οι δρακόντειες διατάξεις ήταν πάντα αναποτελεσματικές και ως εκ τούτου εφήμερες.

*

Πώς η λογικο-θετικιστική ανάλυση λειτουργεί ως ψυχοφάρμακο! Επιστρέφω από το κατάμεστο σούπερ μάρκετ με τα βουνά σαρακοστιανών στα καρότσια. Μπροστά μου είναι μια γλυκιά εβδομηνταπεντάρα και λέει στην ταμία: "Παρακαλώ πέστε μου όταν ξεπεράσω τα 10€." Βλέπω να βγάζει από το καλάθι της δύο πακέτα ρεβίθια, πέντε κρεμμύδια, τρεις μπανάνες και μια μικρή κονσέρβα ντολμαδάκια. Θέλω να της πω, δεν πειράζει, αν πάει λίγο περισσότερο, να, κρατάω κάτι ψιλά αλλά κρατιέμαι, δεν είναι σωστό. Επιστρέφω συντετριμμένος. Και εδώ αρχίζει η δράση του ψυχοφαρμάκου-ανάλυσης. Αν δεν ήταν μια φτωχή γυναίκα αλλά απλώς τόσα χρήματα κρατούσε; Αν ήταν σαν κάποιους φίλους ευρωπαίους καταναλωτές οι οποίοι αγοράζουν με προϋπολογισμό ; Έχουμε κάνει τα σημαίνοντα σμπαράλια. Όχι όμως την ψυχική μας ηρεμία.

10 Μαρτίου 2019

Μοιάζουμε να υποφέρουμε από βουλιμία βεβαιοτήτων, παχυσαρκία γνώσεων, δυσπεψίες πληροφόρησης, ανορεξία αντίληψης και κατανόησης για το Συγκεκριμένο.

11 Μαρτίου 2019

Χτες ο Δημήτρης, με καταγωγή από τη Ραψάνη, μας έλεγε για το έθιμο της χάσκας. Από μια κλωστή έδεναν ένα αυγό η ένα κομμάτι χαλβά, αλειμμένα με γιαούρτι. Την κλωστή κρεμούσε από ένα μικρό καλάμι ο γηραιότερος, παριστάνοντας τον ψαρά κι από κάτω, γύρω-γύρω, τα παιδιά, σαν ψαράκια, προσπαθούσαν ποιο θ αρπάξει τη μπουκιά χάφτοντας, χωρίς χέρια. Καλή Σαρακοστή σε όλους !

16 Μαρτίου 2019

Όσοι αισθάνονται ειλικρινή αποτροπιασμό από τη σφαγή του Christchurch, ειλικρινή επιθυμία να μπει ένα τέλος στην τρομοκρατική βία -και εν προκειμένω στη φασιστική βία- δεν χρειάζεται ούτε να αναζητήσουν ούτε πολύ περισσότερο να ανοίξουν οποιοδήποτε "μανιφέστο" ενός εκ των εμπνευστών αυτών των παρανοϊκών συμπεριφορών. Το "2083", π.χ., με κείμενα του Άντερς Μπρέιβικ (ή Fjotolf Hansen), είναι ένα έκδηλο παραλήρημα χιλίων πεντακοσίων σελίδων για το οποίο δεν αξίζει δαπάνη ενέργειας μεγαλύτερη του ενός λεπτού. Αλλά, δυστυχώς, όπως συνήθως γίνεται, στο παρανοϊκό, δήθεν θεωρητικό, αυτό συμπίλημα βρίσκει κανείς πολλές ψηφίδες ιδεών και απόψεων τις οποίες κυκλοφορούν κανονικότατα, και κάμποσες κομψευόμενες πένες των "ημετέρων δυνάμεων"...

17 Μαρτίου 2019

Τα "μανιφέστα" των φασιστικών τεράτων συγγράφονται με ιδέες. Οι "συγκεκριμένες" συνθήκες οι "υλικοί όροι" της μαρξιστικής βιβλιοθήκης (είναι να απορεί κανείς πώς τις θυμούνται μερικές στιγμές κάποιοι) υπάρχουν -όπως πάντα- στις αβύσσους της "τελευταίας ανάλυσης". Ας τις αφήσουμε λοιπόν στη δουλειά τους. Ο κίνδυνος είναι, όντως, ότι, όταν ο πολιτισμός βρίσκεται σε κρίση, η προσέγγιση πολιτικής και βιολογίας καθίσταται επικίνδυνη. Αλλά, όπως σχολίασα και χθες, ο ογκώδης τόμος του "2083" είναι γεμάτος όχι από εργώδη φιλοσοφική σκέψη, όχι από πρωτότυπο ερευνητικό έργο αλλά από συρραφές ιδεών και απόψεων που ανέσυραν τα φασιστικά τέρατα και από έγκριτα έντυπα, του "δικού μας" καλού και ορθοεπούς κόσμου. Στις οποίες συγκαταλέγονται και οι αυτοκριτικές, αυτοταπεινωτικές κραυγές μας περί ορθοέπειας. Οι πρώτες 20 σελίδες του Berwick είναι ένας χείμαρρος δολοφονικού μίσους στον "πολιτισμικό μαρξισμό" και την political correctness. Θέλω να πω, να προσέχουμε περισσότερο τι λέμε εμείς εδώ της δημοκρατικής, φιλελεύθερης όχθης...

*

Φαινομενικά είναι κοινότοπο να μιλάμε για την προϊστορία της απονομής της δικαιοσύνης και τις ατέλειες από τις οποίες πέρασε. Κάθε νέα κατάκτηση αποτελούσε "βελτίωση" μόνο από σχετική, ιστορική, άποψη ενώ εξακολουθούσε να αφίσταται του ορθού λόγου. Στην Αγγλία, π.χ., μέχρι τον 14ο αιώνα, και παρά την Magna Carta, οι ίδιοι οι δικαστές ήταν και μάρτυρες και σχεδόν πάντα εναντίον του κατηγορουμένου. Λίγο αργότερα, και μέχρι το 1640, θεσπίστηκε μεν η δικονομική βελτίωση να καταθέτουν τρίτοι ως μάρτυρες όχι όμως για τα κακουργήματα. Ή το άλλο: ενώ από το 1760 επιτράπηκε η κατ' αντιπαράσταση εξέταση μάρτυρα, μέχρι το 1836, αμφισβητείτο και με σφοδρότατες τις αντιδράσεις των δικαστών, το δικαίωμα του κατηγορουμένου να έχει συνήγορο υπεράσπισης. Στα "ηπειρωτικά" νομικά πράγματα η εικόνα δεν ήταν καλύτερη. Η γερμανική "Carolina" του 16ου αι. συμπεριλάμβανε τη μαγεία ως αδίκημα. Κυριαρχούσε λοιπόν στην πράξη το τεκμήριο της ενοχής και όχι της αθωότητας, παρά τις θεωρητικές διακηρύξεις περί του αντιθέτου. Στην Ελλάδα το τεκμήριο της αθωότητας πέρασε για λίγο και "από σπόντα" στο Σύνταγμα της Τροιζήνας" και έκτοτε εξαφανίστηκε στα επόμενα Συντάγματα. Ευτυχώς, το 1950, υπογράψαμε την Ευρωπαϊκή Σύμβαση (ΕΣΔΑ) της Ρώμης! Το nullum crimen του άρθρου 7 του Συντάγματος δεν αρκεί. Τώρα, με αφορμή τις αναθεωρήσεις του ΠΚ, τι κοστίζει να διατυπωθεί ρητά και στην ποινική μας Βίβλο το εν λόγω τεκμήριο;

20 Μαρτίου 2019

Οι περιορισμοί, τα εμπόδια που αίρουν τη μονοκρατορία της ηδονής μοιάζουν να εισάγονται και να εγκαθίστανται μέσα μας "απ' έξω", από έναν εξωτερικό κόσμο αλλότριο, εχθρικό. Τον κόσμο της ετερότητας. Ωστόσο εδώ και έναν αιώνα περίπου οι κοινωνικές επιστήμες ήταν υποψιασμένες για το πιο περίπλοκο του πράγματος. Κάποια αρχέγονα υπόλοιπα αυτής της ετερότητας, έλεγε ο Φρόιντ, είναι εξ αρχής εγκατεστημένα μέσα στο υποκείμενο και δημιουργούν εντάσεις και συγκρούσεις στην ταυτότητα του εγώ. Το εγώ δεν μπορεί ή έχει τεράστια δυσκολία να τα αφομοιώσει. Ωστόσο, είναι ουσιώδης η παραδοχή ότι έτσι λειτουργεί ο ψυχικός μηχανισμός. Μη διακρίνοντας δηλαδή σε καθαρά εξωτερικό-εχθρικό και καθαρά εσωτερικό-οικείο αλλά εσωτερικεύοντας το αναφομοίωτο δυσάρεστο "ξένο". Αυτή η παραδοχή οδηγεί και στην υπόθεση ότι το μίσος μπορεί να είναι αρχαιότερο της αγάπης...

*

"Το πανεπιστήμιο (στις ΗΠΑ) είναι τόπος δίχως λύπηση", λέει ο Αμερικανός πανεπιστημιακός David Clingingsmith, με αφορμή την αυτοκτονία του Alan Krueger. Το θέμα θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου. Έτσι γίνονται ήδη και οι ευρύτεροι κοινωνικοί χώροι της Δύσης. Διότι για την Ανατολή καλύτερα μη συζητήσουμε. "Μπορεί να έχεις κατεβάσει ρολά για ένα ολόκληρο χρόνο και κανείς δε θα έχει αναρωτηθεί τι σου συμβαίνει", λέει ο αστροφυσικός Μπρους Μάκιντος. Μια έρευνα των Price, et al, του 2017 για τη ψυχική υγεία στα πανεπιστήμια είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Ο Αμερικανός φιλόσοφος Πήτερ Ράιλτον αποφάσισε σε δημόσια ομιλία του, το 2015, να μιλήσει ανοιχτά για το πρόβλημά του: "Επί δεκαετίες αγωνιούσα και δεν μπορούσα να το πω. Πεθαίνω μέσα μου, χρειάζομαι βοήθεια". Καθείστε καλά λοιπόν με τις επιδόσεις και το υφάκι.

21 Μαρτίου 2019

O Τζιν Γουαινγκάρντεν της Ουάσιγκτον Ποστ θεωρείται ότι είναι άνθρωπος με χιούμορ. Μπορεί. Αλλά τι να πω για το "Πείραμα Λ' Ανφάν Πλάζα" που επινόησε... Τι ήταν; Να βάλει τον διεθνούς φήμης βιολιστή Τζόσουα Μπελ να παίξει το ίδιο ακριβώς ρεπερτόριο που είχε εκτελέσει 3 μέρες νωρίτερα σε αίθουσα συναυλιών με έσοδα 1.000$ το λεπτό, στο σταθμό του μετρό της Ουάσινγκτον "Λ' Ανφάν Πλάζα". Ανέβασε και το βίντεο στο Youtube. Από τους 1097 περαστικούς μόνο επτά σταμάτησαν επειδή τον αναγνώρισαν και η τέχνη του ανταμείφθηκε με μόλις 30 δολάρια από τα ψιλά που πετούσαν στη θήκη του βιολιού. Ας σημειωθεί ότι από αυτά τα 20$ προέρχονταν από έναν θαυμαστή του, που δεν άντεχε να αφήσει κάτι λιγότερο. Δυσδιάκριτο το χιούμορ του πειράματος και αμφίβολες οι αλήθειες που ανέδειξε. Ίσως και κάπως ανέντιμο.

23 Μαρτίου 2019

Υπήρχε μια παλιότερη εποχή στην οποία τμήματα της ελίτ χαλούσαν τη ζαχαρένια τους, ανεξαρτήτως του ορθού ή του λάθους, του δίκαιου ή άδικου, της νίκης ή της ήττας κάθε πλευράς. Τόσο από την αριστερά όσο και από τη δεξιά χαλάστηκαν ζαχαρένιες εν ονόματι κοσμοθεωρητικών διαφορών που θεωρούνταν ζωτικής σημασίας. Ήταν στράτευσή για την πατρίδα ανεξαρτήτως του πώς η κάθε πλευρά ονειρευόταν την ανεξαρτησία ή το πολίτευμα αυτής της πατρίδας. Υπήρχαν φυσικά και τμήματα των ελίτ που "αγρόν ηγόραζον". Σήμερα, τα πράγματα δείχνουν να έχουν αλλάξει. Η ζαχαρένια, άτιμο προνόμιο των τότε μηδενιστών, εθελόδουλων, ηττοπαθών ή ανέμελων βολεμένων τώρα κι από πού δεν ξεχειλίζει.

24 Μαρτίου 2019

Η εκκωφαντική απουσία εσωκομματικής αμφισβήτησης σε υπό μετάλλαξη κόμματα που διατείνονται ότι εκπροσωπούν την αριστερά είναι ουσιώδης προϋπόθεση για την ολοκλήρωση αφενός της δικής τους νέας ταυτότητας (αν επιβιώσουν) και αφετέρου της πολιτικής αποστολής τους που η συγκυρία ή το "Πεπρωμένο" τους ανέθεσε. Προφανώς οι δημοκρατικές διαδικασίες κατ' εξοχήν περιττεύουν. Η κατασκευή ενός "Ηγέτη" καθίσταται ζωτική. Η "ναπολεόντεια" φραγκράντσα απαραίτητη. Και επειδή στο σενάριο ο ρόλος πολύ δύσκολα μπορεί να είναι μια ρεπλίκα αυθεντικού Ναπολέοντα (δεν υπάρχουν πια τέτοιοι παρά μόνο σε γελοιογραφίες), έστω, να κατασκευαστεί ένας Bonapartino !

25 Μαρτίου 2019

Οι ΗΠΑ απαιτούν ηχηρή συμμαχική συμπεριφορά από την Ευρώπη και με δημοσιονομικούς στόχους για τις αμυντικές δαπάνες μέχρι το 2024. Αυτά είναι γνωστά. Το δόγμα Μίτσελ, περί ζώνης "ακριτικών" κρατών (από Πολωνία μέχρι Ισραήλ) περιλαμβάνει και τα Βαλκάνια και την Ελλάδα. Ο ανταγωνισμός Δύσης και Ανατολής με αιχμή και τα ενεργειακά εντείνεται και τα περιθώρια για αμλετικούς δισταγμούς μειώνονται. Κι αυτά γνωστά. Οι χώρες όμως της Ανατολικής Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου καλούνται να σηκώσουν μεγαλύτερα βάρη από εκείνα που συνεπάγεται η ιδιότητα του μέλους της Ε.Ε. Ο νέος στρατηγικός ρόλος της ζώνης Μίτσελ θα επιφέρει αναπροσαρμογές στα ενδοκοινοτικά δόγματα και οι συνεννοήσεις επ' αυτών με τους εταίρους μας θα πρέπει να προετοιμάζονται.

26 Μαρτίου 2019

Ο Ταραντίνο υποτίθεται πως έχει δηλώσει, πως όταν τα φτιάχνει με μια κοπέλα της ζητάει πολύ γρήγορα να δούνε μαζί το "Ρίο Μπράβο" του Χάουαρντ Χωκς. Κι αν του πει πως δεν της αρέσει η ταινία τη χωρίζει αμέσως... (Σε πιστέψαμε Κουέντιν) Γουέστερν από τα κορυφαία, ίσως το πιο χαλαρωτικό που θα γυριστεί ποτέ, το μόνο ταοϊστικό καουμπόϊκο. O Tζον Γουέιν πλαισιωμένος από τρεις άσχετους μεν με το κινημαρογραφικό είδος, ταμάμ όμως για ποπκορν και δροσερή κόκα κόλα: τον Ντην Μάρτιν, τον Ρίκυ Νέλσον, τη νεαρή τότε Άντζι Ντίκινσον και τον γλυκύτατο στο ρόλο του, υπέροχο Γουόλτερ Μπρέναν. Ταινία για ήσυχο ύπνο. Να και κάτι τρυφερό του Ρίκυ: "Unchained Melody".

27 Μαρτίου 2019

Η Κίνα απλώνει ζωνάρια και στρώνει δρόμους. Και τα ονόματα αυτών επιμένουν να θυμίζουν το μετάξι. Η Ιταλία, ήταν που ήταν πρόβατο με μαύρες βούλες, πρόσφατα έγινε και η πρώτη από τους G7 που υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας με την Κίνα, στο πλαίσιο της κινεζικής Πρωτοβουλίας "Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος" (το οποίον για τον δυτικό πλουραλισμό δεν ακούγεται και τόσο εύηχα), ένα παγκόσμιο επενδυτικό σχέδιο που θα υπερβαίνει αρκετά το 1 τρις $. Το κινεζικό "μνημόνιο" με την Ιταλία περιλαμβάνει παραχωρήσεις λιμανιών, συγκοινωνιακές συμφωνίες, κατασκευές, τεχνολογικές συνεργασίες. Δεν αρέσουν πολύ αυτά στους Αμερικανούς και τις Βρυξέλες. Η Κομισιόν μπορεί να παίξει πιο σκληρά τους Κινέζους ;

*

H Ινδία έγινε η τέταρτη χώρα στον κόσμο, μετά τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Κίνα, που διαθέτει πυραύλους antisatellite (δικής της κατασκευής). Πύραυλοι οι οποίοι μπορούν να καταστρέψουν ένα δορυφόρο χτυπώντας τον ακριβώς στο κέντρο του με ταχύτητα περίπου 10 χλμ/sec. Η Ινδία είναι πλέον μια υπερδύναμη, στέκεται με αξιώσεις αντίβαρου στα ρωσοκινεζικά μεγέθη της Ασίας. Η καταστροφή δορυφόρων άντλησης και αναμετάδοσης πληροφοριών θα καταστήσει το διάστημα το νέο πεδίο μαχών του 21ου αιώνα. Πόλεμος άστρων που λέμε. Καλά θα ήταν να τα σπάγαμε μόνο εκεί, πολύ ψηλά, μακριά από τα παιδιά μας ...

28 Μαρτίου 2019

Σχεδόν οι μισοί Έλληνες είναι επιστήμονες κι οι άλλοι μισοί καλλιτέχνες! Μάσαλά μας πια ! Γιος φίλου μου, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Κρήτης, αδυνατώντας να βρει δουλειά στην Ελλάδα έφυγε για τη Γερμανία. Εκεί τον προσέλαβαν με μισθό 900 ευρώ το μήνα. Πώς να ζήσει εκεί το παιδί... Κάποτε λέγαμε τέτοιες ιστορίες με πιο ωραία και τίμια ελληνικά: "Έφυγε μετανάστης για τη Γερμανία". (Και ζούσε κι έκανε κομπόδεμα.) Σήμερα τα τυλίγουμε λες και είναι καραμέλες: "Έφυγε στο εξωτερικό να δουλέψει στον τομέα που είναι η κλίση του ! " (Και πώς να την πούμε τη δύσκολη αλήθεια...)

*

Διακόσια χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την καταστολή στην πλατεία του Αγίου Πέτρου του Μάντσεστερ, τη "Σφαγή του Πήτερλου", όπου το Βρετανικό ελαφρύ ιππικό, το 1819, χρησιμοποίησε την κυρτή σπάθη, το "σπαθί των Μαμελούκων" ή, καλύτερα των Σελτζουκιδών, την πάλα, που λέγαμε κι εμείς κάποτε. Όταν ο έφιππος Δραγώνος χτυπούσε έτσι, όπου τον βρει, τον άοπλο διαδηλωτή η σφαγή ήταν εξασφαλισμένη. Και μετά οι χιλιάδες τραυματίες να κρύβουν επί μήνες επιμελέστατα τις πληγές τους για το φόβο της δίωξης, αργοπεθαίνοντας από τις μολύνσεις. Για να μη θυμηθούμε σκηνές όπως εκείνες στη σκάλα της Οδησσού από το Θωρηκτό "Πατιόμκιν". (Το 'πα χοντρά ρούσικα, να το φχαριστηθώ !)

29 Μαρτίου 2019

Ως γνωστόν από το 2010 άρχισε να υλοποιείται και στην Ελλάδα η ευρωπαϊκή πολιτική απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, στόχος ο οποίος υπερβαίνει τις κοινοτικές εταιρικές σχέσεις συμπεριλαμβάνοντας χώρες της Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και του Μαγκρέμπ. Οι Οδηγίες 96/92/ΕΚ, 2003/54/ΕΚ, 2009/72/ΕΚ, οι μετέπειτα τροποποιήσεις τους, άλλοι Κανονισμοί και οι προχθεσινοί νέοι νόμοι που ψηφίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελούν το κοινοτικό θεσμικό πλαίσιο και εθνικό δίκαιο της Ελλάδας. ∆ιαχωρίστηκαν λοιπόν μεταξύ τους η παραγωγή, η μεταφορά και η πώληση της ηλεκτρικής ενέργειας, θεσπίστηκαν υπερεθνικές ρυθμιστικές αρχές (ACER, CEER, ECRB, MEDREG) και εθνικές (όπως σε μας η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας). Σήμερα, στην Ελλάδα, εκτός από τη ΔΕΗ, ρεύμα πουλάνε άλλοι δεκαέξι πάροχοι με ελάχιστο όμως μερίδιο αγοράς. Οι καταναλωτές, ιδίως οι μικροί και οι πολύ μεγάλοι, σύμφωνα με τις ετήσιες εκθέσεις της ΡΑΕ, δεν αλλάζουν προμηθευτή. Το θέμα είναι τεράστιο και καρκινοβατεί. Το μοντέλο των δημοπρασιών ενέργειας ΝΟΜΕ (Νouvelle Organisation du Marché de l’Electricité), το οποίο εφαρμόστηκε στην Ελλάδα με το Τρίτο Μνημόνιο στοχεύει και στη σταδιακή μείωση των μεριδίων αγοράς της ΔΕΗ κάτω του 50% μέχρι το 2020. Η ΔΕΗ πουλά ρεύμα κάτω του κόστους με κινδύνους στην κερδοφορία της επιχείρησης, οι ανταγωνιστές της στη λιανική την κατηγορούν για ηγεμονισμό και φαλκίδευση του ανταγωνισμού και οι καταναλωτές δεν βλέπουν οφέλη στο λογαριασμό τους. Στην ενεργειακή της πολιτική η εν αποδρομή κυβέρνηση δεν τα πήγε καλά.

*

Ποιοι θα είναι οι ωφελούμενοι από το νομοθετικό καθεστώς για την προστασία της πρώτης κατοικίας που μόλις ψηφίστηκε ; Θεωρητικά οι οφειλέτες και οι δανειστές. Αλλά αν ακούσουμε πιο προσεκτικά τι λένε οι τελευταίοι, ως Ένωση Τραπεζών αλλά και ως Τράπεζα της Ελλάδας, θα τους δούμε να κρατούν μικρά καλάθια. Μόλις από 8-11 δις € οφειλών εκτιμούν ότι θα μπουν στη ρύθμιση. Όταν οι συνολικές οφειλές των δανειοληπτών προς τις τράπεζες ανέρχονται σε 85 δις. Περίπου 105 δις € οι οφειλές προς το δημόσιο ταμείο και περίπου 35 δις € στα ασφαλιστικά ταμεία. Σύνολο 225 δις € το ιδιωτικό χρέος. Δηλαδή περίπου το 5% του προβλήματος εκτιμάται ότι θα λυθεί με τα ψηφισθέντα. Θα χρειαστούν περαιτέρω μέτρα...

30 Μαρτίου 2019

Διαθέτω πληροφορίες και ρεπορτάζ από την πορεία της κτηματογράφησης στην Ικαρία. Αφενός θα δοθεί παράταση μέχρι το Μάη. Σιγά την είδηση θα πείτε... Επίσης, η είδηση δεν αφορά τον παλιό και αγαπημένο φίλο Τέλη, ο οποίος ήδη πήγε, έγκαιρα, στην Ικαρία και τακτοποίησε τα κτηματικά του, όπως πληροφορήθηκα από πρόσφατη καλογραμμένη ανάρτησή του. Η είδηση είναι ότι η παράταση δόθηκε για το 2019. Αλλά, οι πληροφορίες μου λένε ότι η ημερήσια ροή κτηματογραφικών καταχωρίσεων, η προσέλευση δηλαδή, είναι τρία (3) άτομα την ημέρα ! Οπότε θεωρώ το 2019 σκανδαλώδες ως προθεσμία. Για τους Ικαριώτες ρε παιδιά; Και για να είμαστε δίκαιοι, μαζί τους: Δεν είναι μόνο η περιβόητη μακαριότητά τους αλλά και η οικονομική επιβάρυνση σε περιοχές με παράδοση στους κατακερματισμένους κλήρους. Όταν για κάθε δικαίωμα λίγων τετραγωνικών πέφτουν βαριά κόστη, τοπογραφικά και κτηματογραφικά.

31 Μαρτίου 2019

Ο κανόνας societas delinquere non potest είναι μια εκδοχή λαϊκισμού που έχει περάσει και στο δίκαιο. Δεν ξέρω πόσο γνωστή είναι στους λειτουργούς της δικαιοσύνης η απέχθεια του Bentham στα "πλάσματα δικαίου", στις έννοιες οι οποίες δεν είναι υπαρκτές στο φυσικό κόσμο αλλά υφίστανται μόνο στη θεωρία και την πρακτική του δικαίου. Ας πούμε, πολύ γνωστό πλάσμα δικαίου" είναι το νομικό πρόσωπο. Όπως λοιπόν ένα φυσικό πρόσωπο μπορεί να έχει αστική ευθύνη για μια πράξη ή παράλειψή του, έτσι και το νομικό πρόσωπο μπορεί να έχει αστική ευθύνη, μέσω των οργάνων του που το αντιπροσωπεύουν. Αλλά στην ελληνική θεωρία και πρακτική δεν γίνεται δεκτή η ποινική ευθύνη των νομικών προσώπων. Αφού το νομικό πρόσωπο είναι "πλάσμα" και όχι ανθρώπινο ον πώς μπορεί μια ποινή να επενεργήσει επανορθωτικά; Κάτι τέτοια του την έδιναν του Bentham...

Αναρτήσεις στο Facebook - Φεβρουάριος 2019

1 Φεβρουαρίου 2019

Ισπανός συγγραφέας, ιδιαίτερα σεμνός (ο ίδιος αυτοπαρουσιάζεται με κλονισμένη αυτοπεποίθηση από την κακή υποδοχή του πρώτου βιβλίου του από τους κριτικούς και το κοινό) συναντά τυχαία στη Βαρκελώνη έναν Χιλιανό συνάδελφό του, ο οποίος, πολύ εγκάρδια, σπεύδει να τον πληροφορήσει ότι αγόρασε το βιβλίο του και ότι του άρεσε πολύ. "Α, ώστε εσύ ήσουν..." απαντά ο Ισπανός.

*

Εδώ και δεκαετίες η πολιτική ανάλυση των κοινωνικών κινημάτων χρησιμοποιεί θεατρικούς όρους, όπως "ρεπερτόριο" ή "βεστιάριο". Κάθε κίνημα είναι και μια σκηνοθεσία χωρίς όμως σκηνοθέτη. Οι ιδέες στην αρχή ρίχνονται αυθόρμητα, πρωτοβουλιακά, μετά διαδίδονται αστραπιαία, επιβάλλονται, καθιερώνονται και στο τέλος καταντούν "βέκια σκόλα". Τα ζήσαμε όλοι αυτά. Θυμόμαστε π.χ. τα κόκκινα φουλάρια να τα φορούν οι νεολαίοι της Κομσομόλ. Τώρα "φουλάρ ρουζ" φορούν οι υποστηρικτές του Μακρόν ως αντίδραση στις παρατεταμένες ταραχές των "κίτρινων γιλέκων". Όταν η Γαλλία κάνει ενδυματολογικές προτάσεις να τις προσέχουμε. Γίνονται μόδα. Είναι εξάλλου συνηθισμένο στη μόδα το ξαναφορεμένο ρούχο.

6 Φεβρουαρίου 2019

Όποιο σώφρονα άνθρωπο ρωτήσεις ποια είναι η καλύτερη εξωτερική πολιτική για ένα κράτος θα σου απαντήσει: "πραγματιστική". Και στη λαϊκή που πηγαίνω την Τρίτη το ίδιο λένε. Κι ας μην ξέρουν τη θεωρία. Δε χρειάζεται να έχουν διαβάσει Μιλ, Τζέιμς, Πιρς, Ντιούι για να αντιλαμβάνονται δυο πραγματάκια. Πρώτον, για να καταλάβω τι εννοείς πρέπει να δω το πρακτικό του αποτέλεσμα για μένα. Δεύτερον, γιατί να απορρίψω ως εσφαλμένο κάτι που είναι καλό και χρήσιμο για μένα; Λοιπόν, ποια καλά, χρήσιμα, πρακτικά αποτελέσματα θα προκύψουν από τη χθεσινή επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στον Ερντογάν;

*

Διαπιστώνει φυσικά το αυτονόητο ο Απόστολος Δοξιάδης, περί του απολύτως νόμιμου της παραμονής των οκτώ Τούρκων αξιωματικών στην Ελλάδα, αφού ο Άρειος Πάγος και το Συμβούλιο της Επικρατείας, έχουν αποφανθεί ότι δεν υφίστανται λόγοι να εκδοθούν. Οπότε, ανακαλύπτει ο Δοξιάδης, η πρόσφατη επικήρυξή τους από τον Ερντογάν εμπίπτει (για το δικό μας δίκαιο) στο 186 του Ποινικού Κώδικα περί "πρόκλησης και προσφοράς για την τέλεση εγκλήματος". Αν οι οκτώ να φύγουν από την Ελλάδα θα είναι μόνο με εγκληματική πράξη, και μάλιστα κακουργηματική ! Πνευματώδης η διαπίστωση (αλίμονο) αλλά φοβούμαι δικολαβίστικη για την κρεατομηχανή της εξουσίας.

7 Φεβρουαρίου 2019

Οι ισχυρές χώρες και πολύ περισσότερο οι μεγάλες δυνάμεις το διακηρύσσουν πάντα ανοιχτά: "Η εξωτερική μας πολιτική έχει την πρωτοκαθεδρία και αυτή καθορίζει την εσωτερική". Εύλογο, δε χρειάζεται ανάλυση. Οι μικρές, αδύναμες και εξαρτημένες οικονομικά και στρατηγικά χώρες συγκαλύπτουν τους εξωτερικούς καθορισμούς είτε μέσω κάποιας εθνικιστικής ρητορείας είτε ενός αυτάρεσκου διπλωματικού business as usual. Αλλά η αλήθεια ανιχνεύεται μόνο μέσω των πολύπλοκων παιγνίων των ισχυρών βουλήσεων. Ενίοτε, ιστορικών περιστάσεων επιτρεπόντων, μια ικανή ηγεσία μικρής χώρας, ισχυρή κοινοβουλευτικά και με τη σχετική τύχη, μπορεί να πετύχει σημαντικές εθνικές νίκες.

*

Έλα κι εσύ τώρα που βραδιάζει κυρ Λοχαγέ, Τομπία Χιούμ να με συντροφέψεις. Που για να βγάλεις ένα μεροκάματο περνούσες από δεκάδες μάχες. Παπάδων, πολιτικών και αστόχαστων μονομάχων. Παίξε τη γλυκιά σου λυροβιόλα όπως μόνο εσύ ξέρεις. Ο Κόμης του Πέμπροκ, ο χορηγός του Σαίξπηρ σε βοηθούσε, μα πώς να ζήσεις μ' αυτή τη μουσική εσύ. "Ταμπάκο - ταμπάκο, τραγούδησε γλυκά και... Ταμπάκο - ταμπάκο είσαι σαν την αγάπη, θα στ' αποδείξω, θα δεις".

8 Φεβρουαρίου 2019

Κομοδέσιο του βαποριού. Εκεί που θα κοιτάξεις κάπως να βολευτείς όταν από κάτω η τρικυμία δεν καταλαβαίνει τις προσευχές σου. Accommodation ονομάζει ο Philippe Burrin το οδυνηρό για τις μνήμες των Γάλλων καθεστώς του Vichy. Compromis... Uzlaşma! Η εξουθένωση της βούλησης, να παίρνεις αυτό που σου δίνει ο νικητής γιατί κάθε άρνηση σε πηγαίνει στο χειρότερο. Take it or leave it. "Αν δεν συμβιβαζόμασταν οι Γερμανοί θα έκλειναν τα σχολεία μας, τα θέατρά μας, τις εφημερίδες μας. Όπως έκαναν στην Πολωνία", βάζει τους Γάλλους να λένε ο Burrin. Accommodation... προσαρμογή. Πόσο απλή και λαμπερή γίνεται η αλήθεια και πόσο θάλλει η βούληση μετά τη Νίκη !

9 Φεβρουαρίου 2019

Ο ίδιος ο Χόρχε Χιορντάνι, ο μαρξιστής οικονομολόγος στον οποίο ο Τσάβες είχε εμπιστευθεί τον οικονομικό σχεδιασμό της χώρας, είχε αγανακτήσει με την κατάσταση στη Βενεζουέλα ήδη από το 2014 και έλεγε χαρακτηριστικά, "όταν το θερμόμετρο δείχνει ότι έχουμε 40 πυρετό δε σπάμε το θερμόμετρο". Αναγνώριζε επίσης ότι δεν ήταν τόσο καταστροφική καθεαυτή η εξάρτηση του μπολιβάρ από το δολάριο όσο η διαφθορά του κρατικού μηχανισμού και το όργιο της μαύρης αγοράς συναλλάγματος. Η ανακάλυψη από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες ότι ο Μαδούρο οργάνωνε με άκρα μυστικότητα τη μετάβαση στο petro, ένα κρυπτονόμισμα με εγγύηση τα πετρέλαια, ήταν, πιθανότατα, η σταγόνα που ξεχύλισε το ποτήρι.

*

Ένας άνθρωπος που δεν πρόλαβε για μια βδομάδα να γιορτάσει τα 96 του χρόνια ήταν ο Πήτερ Ντράκερ, γνωστός κυρίως ως "γκουρού" του σύγχρονου μάνατζμεντ. Μολονότι γόνος μεσοαστικής αυστριακής οικογένειας, με προσωπικότητες μέσα στο σπίτι του όπως ο Σουμπέτερ, προσωπικός φίλος του πατέρα του ή ο θείος του, ο Χανς Κέλσεν, όταν τελείωσε τις γυμνασιακές του σπουδές έψαξε δουλειά στη Γερμανία, στο Αμβούργο, μετά στη Φραγκφούρτη, όπου σπούδασε, λίγο αργότερα στο Λονδίνο και τέλος, μόνιμα, στις ΗΠΑ. Είχε πάντα επαφή με τον κόσμο της εργασίας, τους "μαζικούς χώρους δουλειάς" (όπως λέγαμε κάποτε). Μια φράση του μόνο συνοψίζει την αξία του: "Όταν οι άλλοι συνάδελφοί μου οικονομολόγοι έβλεπαν μόνο κεφάλαια και εμπορεύματα εγώ έβλεπα μόνο ανθρώπους".

11 Φεβρουαρίου 2019

Οι πολυεκατομμυριούχοι την κοπανάνε από τη χώρα τους μόλις μυριστούν τα δύσκολα. Αυτό συμβαίνει σταθερά τα τελευταία χρόνια με τις περιπτώσεις της Βενεζουέλας, της Τουρκίας, της Ινδίας, της Ρωσίας και της Βρετανίας. Αντίστοιχα και στη Γαλλία των ασήκωτων φόρων. Στις ΗΠΑ, από τα πέντε εκατομμύρια εκατομμυριούχων εγκατέλειψαν τη χώρα λόγω Τραμπ μόλις 9.000. Προς τα πού πηγαίνουν οι άνθρωποι με τις αξιοζήλευτες σκοτούρες; Προς φορολογικούς παραδείσους και περιβάλλοντα ασφαλέστερα. Πάνε Καναδά, Αυστραλία και Αραβικά Εμιράτα. Αυτά τα λένε οι κυριακάτικοι Τάιμς της Νέας Υόρκης...

*

Ποιος είναι τελικά ο Απατεώνας; Λάθος νομίζεις τόσο εύκολο να τον βρεις... Οι πιο πολλοί κατηγορούν τον πολιτικό. Ουκ ολίγοι τον τραπεζίτη. Άλλοι τον φοροφυγά επιχειρηματία, τον διεφθαρμένο δημόσιο υπάλληλο, τον έμπορο μαϊμούδων. Μήπως είναι ο ένας ή και οι δυο σύζυγοι; Κι ο λογοκλόπος γραφιάς, ο γιατρός με το φακελάκι, ο ασυνείδητος λειτουργός της δικαιοσύνης; Αλλά υπάρχουν και οι αισιόδοξοι Διώκτες του Απατεώνα. Ξεχωριστή περίπτωση ο Χαβιέρ Θέρκας. Βρίσκει πάντα, με φιλισταϊκή, ισπανικά ιεροεξεταστική μεθοδικότητα και αρωγούς την Ιστορία και την Αφήγηση το κρυμμένο νήμα! Εμένα μου φαίνεται επικίνδυνα ανόητη αυτή η προδιάθεση. Σε κοιμίζει ο κύριος Ανακριτής ότι είναι με το μέρος σου, Πρόβατο ! Για να μην αναδείξεις ποτέ τον Απατεώνα που κρύβεις μέσα σου!

12 Φεβρουαρίου 2019

Η 45 ημερών εγγονή μου πεινάει ακατάπαυστα και ψάχνει μανιωδώς να θηλάσει.

Εντυπωσιάζομαι: “Τι καίει ρε Αλέξη αυτή;”

Αλέξης: “Βυζίνη”. Γι αυτό θέλει να έχει κοντά της το ...βυζινάδικο !”

13 Φεβρουαρίου 2019

Κάποιος φίλος θυμήθηκε πρόσφατα τον Μπίσμαρκ και τη συμβολή του στην αναγέννηση της Γερμανίας. Να μην ξεχνάμε, είχε προηγηθεί μια σκληρή ήττα της Γαλλίας, πολεμικές αποζημιώσεις προς τη Γερμανία, η απώλεια της Αλσατίας και της Λωρραίνης και στο Παρίσι ένα τρεμάμενο καθεστώς, του Θιέρσου, το οποίο, στη λήξη αυτού άδοξου πολέμου, εκτόνωσε την καχεξία της γαλλικής άρχουσας τάξης καταστέλοντας στο αίμα την Κομμούνα του 1870. Από την άλλη, σήμερα, οι Γάλλοι ιστορικοί μπορούν να μιλήσουν με λιγότερη ντροπή για το ότι, π.χ. εκείνη η ήττα προκάλεσε μια μαζική ζήτηση, ιδίως των "μορφωμένων" Γάλλων για εκμάθηση της γερμανικής γλώσσας. Τα ίδια και μετά την ήττα του 1940. Όπως ισχυρίζεται ο Burrin, οι εγγραφές τους στις σχολές γερμανικής γλώσσας αυξήθηκαν μετά την Κατοχή κατά 800% !

14 Φεβρουαρίου 2019

Όχι, πείτε μου αν ήταν τυχαίο. Η μεσαιωνική κωμόπολη Νταχάου, ούτε 20 χλμ. από το Μόναχο, αποτέλεσε για ένα τέταρτο του αιώνα, από το 1888-1914, πραγματική αποικία καλλιτεχνών, κυρίως ζωγράφων. Τι ήταν να εγκατασταθεί εκεί ο Άντολφ Χέλτζελ! Ακολούθησαν οι Λούνβιχ Ντιλ, Άρθουρ Λανγκάμερ, Καρλ Σπίτσβεγκ, Κρίστιαν Μόργκενστερν, Βίλχελμ φον Ντίεζ, Σλάιχ ο Πρεσβύτερος, Φριτς φον Ούντε, κ.ά. Έτσι δημιουργήθηκε η λεγόμενη "Σχολή του Νέου Νταχάου". Ο Πρώτος Πόλεμος αποτράβηξε σχεδόν όλους τους καλλιτέχνες ενώ η παρακμή της τοπιογραφίας αποτέλειωσε την αίγλη της Σχολής. Μετά ήρθε η φρίκη. Έγινε εκεί το πρώτο στρατόπεδο συγκέντρωσης, το 1933. Ας θυμόμαστε και το παλιό "Νέο Νταχάου" !

15 Φεβρουαρίου 2019

Προς τα τέλη του '70, χωρίς να προκαλείται ανησυχία για το πού πάνε διεθνώς τα πράγματα και αρκετά χρόνια πριν την τυπική κατάρρευση του "υπαρκτού" σοσιαλισμού (διότι η ουσιαστική είχε συμβεί πολύ-πολύ νωρίτερα) είχε ήδη καταρρεύσει μια μικρή επιτυχία της τυπικής "διεθνούς δημοκρατίας". Κάθε φιλελεύθερος δημοκράτης έβλεπε με κάποια συμπάθεια την ενίσχυση του ρόλου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και την όλη κίνηση που άκουγε στο συνθηματικό Νέα Διεθνής Οικονομική Τάξη. Συμβολική κορύφωση αυτής της ωραίας ατμόσφαιρας ήταν η Διακήρυξη Μπραντ του 1979, ενώ έπνεαν ακόμη ισχυροί ψυχροπολεμικοί άνεμοι και ο ανταγωνισμός των δύο υπερδυνάμεων βρισκόταν στο στάδιο της απελπισίας. Στη δεκαετία του '80 οι χώρες με όπλα και χρήμα είχαν μετατρέψει τη "διεθνή δημοκρατία" σε αερολογία.

16 Φεβρουαρίου 2019

Μάλλον ακόμα θα διανέμεται σε σχολές του ΕΚΠΑ σύγγραμμα του καθηγητή Π.Β., εκδοθέν από τον οίκο "Να-μας-Ζήση" στο οποίο, στη σελίδα 216, αλλάζει φύλο ο Βρετανός ιστορικός, καθηγητής πολιτικής θεωρίας και μελετητής του φαινομένου του εθνικισμού Elie Kedourie. Πού να το αποδώσω; Ότι το όνομα Elie τον έφαγε και βαφτίστηκε Έλλη ; Στο δαίμονα του τυπογραφείου; (Είναι και σε velvet 110 γραμμαρίων το πόνημα των 500 σελίδων και δεν αποσύρεται για τέτοια λαθάκια !) Θα φροντίζει άραγε ο διδάσκων να διορθώνει από την έδρα το λάθος του βιβλίου του; Πιθανότατα ναι. Κι αν όχι; Τον έχει ειδοποιήσει κάποιος; Καλοπροαίρετα άγχη που έχω κι εγώ σαββατιάτικα...

*

Γύρισα με περίσκεψη μεγαλύτερη από εκείνη με την ξεκίνησα για την παρουσίαση του βιβλίου των εκδόσεων "Αρμός" με τίτλο: "Ο ελληνικός εμφύλιος: Μια ψυχαναλυτική προσέγγιση", έκδοση 2019. Συγγραφείς του συλλογικού τόμου οι Δημήτρης Αναστασόπουλος, Ιωάννης Βαρτζόπουλος, Χρυσή Γιαννουλάκη, Κώστας Ζέρβας, Νίκος Λαμνίδης, Αντώνης Λιάκος, Αντώνης Παπαρίζος, Τάσος Σακελλαρόπουλος, Στέλιος Στυλιανίδης, Παύλος Τσίμας. Εισηγητής της σημερινής βιβλιοπαρουσίασης ο Γιάννης Βαρτζόπουλος και ομιλητές ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος, ο ψυχαναλυτής Φώτης Μπόμπος και ο πολιτικός επιστήμων από τα πανεπιστήμια του Γέιλ και της Οξφόρδης Στάθης Καλύβας. Στην εκδήλωση προσήλθε κόσμος πολύς. Κατάμεστες αμφότερες οι αίθουσες της Φιλεκπαιδευτικής. Εύλογο... Από την άποψη αυτή, εμπορικά, η έκδοση μάλλον θα είναι επιτυχημένη. Αλλά αφού δεν έχω ακόμη αγοράσει το βιβλίο, δεν μπορώ να εκφέρω γνώμη για το περιεχόμενο του. Θα περιοριστώ μόνο να διατυπώσω μια πρώτη απορία μου, με βάση και τις σημερινές εισηγήσεις που άκουσα. Πώς είναι δυνατόν το σχετικά ανεπαρκές παρατιθέμενο κλινικό υλικό των ολιγάριθμων "ασθενών", το υλικό δηλαδή του βιβλίου, να έχει οδηγήσει τους κυρίους Βαρτζόπουλο, Σαββόπουλο και Μπόμπο (που εκπροσώπησαν την ψυχανάλυση) σε τόσο οριστικοποιημένες και ρητορικά έτοιμες εκ των προτέρων αποφάνσεις για ένα φαινόμενο τόσο πολύπλοκο όπως ο Εμφύλιος; Φαινόμενο το οποίο ακόμη η "μακροσκοπική" ιστορική και κοινωνική έρευνα δεν έχουν εξαντλήσει (για να μην πούμε πλευρές του δεν έχουν ούτε καν θίξει); Μένει να διαβάσω το βιβλίο και να επανέλθω σοφότερος.

17 Φεβρουαρίου 2019

Η οικονομική βία αποτέλεσε μετά τον Β' Π. Πόλεμο σημαντικότατο εργαλείο στις διεθνείς σχέσεις και την εξωτερική πολιτική. Αναφέρομαι στις διάφορες οικονομικές κυρώσεις, μονομερείς ή πολυμερείς που επιβάλλονται κατά συγκεκριμένων κρατών. Η αποτελεσματικότητά τους έχει συχνά αμφισβητηθεί. Αν υποτεθεί σχετικά εύκολη η μέτρηση της ζημιάς π.χ. στο ΑΕΠ, πόσο μπορούν να εκτιμηθούν οι μακροχρόνιες συνέπειες στην καθημερινότητα της βαλλόμενης χώρας; Πόσο επίσης πιθανός μπορεί να θεωρείται ο συσχετισμός μεταξύ οικονομικού πλήγματος και πολιτικής μεταβολής; Βέβαια, το γραμμάτιο είναι προτιμότερο του ξίφους. Απ' την άλλη, όταν φυλλομετρώ τους πολυσέλιδους καταλόγους του αμερικανικού Υπουργείου Οικονομικών με τους χιλιάδες στόχους (πρόσωπα, οντότητες) μειδιώ. Μοιάζουν με λίστες υπηρεσιών ασφαλείας και όχι οικονομικού υπουργείου μεγάλης χώρας.

18 Φεβρουαρίου 2019

Με την ιστορία του επερχόμενου νέου "νόμου Κατσέλη" θυμηθήκαμε και τον δείκτη "εύλογων δαπανών διαβίωσης" (ΕΔΔ), της ΕΛΣΤΑΤ και της EUROSTAT, όπως εισήχθη το 2012 και επικαιροποιείται έκτοτε, με τον οποίο έχουμε μια εκτίμηση των μέσων αναγκαίων δαπανών που απαιτούνται για την ανθρώπινη δια(επι)βίωση. Χωρίς να μπούμε στην ανάλυση των 4 ομάδων δαπανών, αλλά συγκεντρωτικά και αφού έχουν αφαιρεθεί οι οφειλόμενοι φόροι, εξυπηρέτηση δανείων και ασφαλιστικές εισφορές, δηλαδή με βάση το "διάμεσο καθαρό εισόδημα" βλέπω ότι μια οικογένεια με ένα παιδί επιβιώνει ετησίως με 10.274 €, το ζευγάρι 8.562 €, το άτομο 5.708 €. Όριο φτώχειας για το άτομο τα 5.708, για το ζευγάρι τα 8.562 και για την οικογένεια με ένα παιδί 10.274 €. Τα ποσά αυτά με στοιχεία 2013. Τώρα έχουν αναπροσαρμοστεί 6-7% προς τα πάνω.

20 Φεβρουαρίου 2019

Εμπρός, έμπειροι νομοπαρασκευαστές μου, ετοιμάστε μια διασταλτική ερμηνεία του άρθρου 2 του ν. 1650/86, όπου υπάρχουν οι θεμελιώδεις ορισμοί περί του τι είναι ρύπος, τι είναι μόλυνση και ιδίως τι είναι υποβάθμιση και πώς ορίζεται η έννοια "τοπίο". Ιδίως σ' αυτό το τελευταίο υπάρχει, ως πυρήνας της σημασίας "τοπίο", η έννοια της "οπτικής εμπειρίας". Αξιοποιείστε αυτό τον έξοχο νόμο, του 1986 επαναλαμβάνω, αρχίστε από την έννοια της αξίας που έχει η έννοια "Τοπίο" στο εξωτερικό περιβάλλον και διαστείλετέ την και προς εσωτερικά τοπία... Της Βουλής για παράδειγμα ή των εικόνων που μπορεί να επιτρέπει η δημόσια επικοινωνία. Κι εσύ ακόμα Εσουρού μου τι κάθεσαι κι ανέχεσαι;

21 Φεβρουαρίου 2019

Ποια θα είναι τα αρνητικά ή θετικά αποτελέσματα από τα νέα επιχειρηματικά συμφέροντα που δημιουργήθηκαν κατά την τετραετία του ΣΥΡΙΖΑ; Για τα δημόσια έργα ας σημειωθεί ότι: α) Όποιες επιχειρήσεις μείωσαν το μερίδιό τους στα εγχώρια έργα λόγω της ...πολιτικής τους ακαταλληλότητας έγιναν, διότι μπορούσαν, ακόμη περισσότερο εξωστρεφείς, ανοίχτηκαν περισσότερο στη διεθνή αγορά και κάλυψαν τη χασούρα. β) Οι νέες, οι ...πολιτικά κατάλληλες, που δημιουργήθηκαν ad hoc στην τετραετία για δημόσια έργα (και γιγαντώθηκαν ταχύτατα, μασαλά τους), πήραν αυτό το κομμάτι της πίτας. Την αξιολόγηση θα την κάνουν εκείνοι που τα χρηματοδότησαν, οι πολίτες.

*

Ένας απατεώνας μπορεί να λέει και πολλές αλήθειες. Αλλά πόσο μπορεί να μας κάνει να αμφιβάλλουμε ένας ακραία έντιμος και φιλαλήθης - και ποιος άλλος από τον Καντ; Το ανέκδοτο μας το έμαθε ο De Quincey στη "Δολοφονία ως μία εκ των Καλών Τεχνών" και το υπενθύμισε ο Θέρκας. Η φιλαλήθεια στον Καντ έφτανε στο απόγειο της κατηγορικής προσταγής. "Αν ένας δολοφόνος κυνηγά να σκοτώσει τον καλύτερο φίλο μου κι εκείνος έρθει να κρυφτεί στο σπίτι μου θα τον δεχτώ. Αλλά αν μου χτυπήσει την πόρτα ο δολοφόνος και με ρωτήσει μήπως ο φίλος μου είναι μέσα δεν μπορώ να πω ψέματα, θα πω την αλήθεια." Άραγε θα το έκανε όντως ή ήθελε κάποια στιγμή, στην προχωρημένη ηλικία του, να δηλώσει ότι επιτέλους δικαιούται και να αστειεύεται;

22 Φεβρουαρίου 2019

Ο μεγάλος μου ο γιος,

ο μουσικός,

κείνο το βράδι που τον δέχτηκα

μου 'κανε ζόρικη ζημιά

που μ' έβαλε και μπλέχτηκα

με μια βιόλα ντα γκάμπα.

Κι όσο να στρώσει η δοξαριά

να 'σου, με πιάνει κράμπα.

Στα γέρικά μου γόνατα

πάλλεται το κορμί της.

Της νιότης σου, λέει, όλα φώναχ' τα.

Έρωτας η ψυχή της...

24 Φεβρουαρίου 2019

Άραγε επιδρά σε έναν επαναστατημένο, ακραία ριζοσπαστικό χαρακτήρα η θητεία του σε ένα ανώτατο όργανο της εκτελεστικής εξουσίας; Τον αλλοιώνει; Αν, ας πούμε έχει διατελέσει υπουργός; Ακούω όλοι σπεύδουν να φωνάξουν, "εξαρτάται". Αν όμως ξαναρωτήσω προσθέτοντας στον ίδιο προηγούμενο χαρακτήρα και τα "σεχταριστής" και "εξωκοινοβουλευτικών πεποιθήσεων"; Βλέπω όλους να κοντοστέκονται. Αν προσθέσω υπουργός σε μια ασταθή και μεταβατική κυβέρνηση; Περίπτωση μελέτης βρίσκω την επονομαζόμενη "Λέαινα", τη Φεδερίκα Μοντσένυ, εμβληματική μορφή της ισπανικής ελευθεριακής ορθοδοξίας και in pectore ηγέτιδας του μεταφρανκικού αναρχισμού. Πώς της έκατσε και ανέλαβε Υπουργός Υγείας στην κυβέρνηση των δημοκρατικών δυνάμεων το 1936; Πολλά χρόνια αργότερα, το 1977 όταν η ισπανική αναρχοσυνδικαλιστική συνομοσπονδία CNT ήθελε, μετά από δεκαετίες στο γύψο, να πάρει μέρος στις βουλευτικές εκλογές η γριά λιονταρίνα - π. υπουργίνα έγινε έξαλλη για τη "σπάταλη και ανούσια", όπως έλεγε, ιδέα να εκλεγεί ένας ψωρο-βουλευτάκος ! Ο σεχταρισμός ήταν πάντα μια υπόθεση για κοκέτες !

25 Φεβρουαρίου 2019

Περί χυδαιότητας και ψευδολογιών δύο γρήγορα. Για το πρώτο: Μου έρχεται πάντα στο νου η ευθύβολη ρήση ενός Αμερικανού ανώτατου δικαστή, του Byron White. "Δυσκολεύομαι να ορίσω τη χυδαιότητα αλλά την αναγνωρίζω αμέσως μόλις τη δω μπροστά μου". Και για το δεύτερο: Η επιτυχία της διασποράς ψευδών ειδήσεων δεν είναι τόσο ότι στο τέλος καταφέρνει να προκαλέσει αμφιβολίες στο κοινό που απευθύνεται, όσο στο ότι μετατρέπει το κόστος αποκατάστασης της αλήθειας τόσο ασύμφορο και γελοίο ώστε να αποδυναμώνει τη σημασία της προσπάθειας. Έτσι η αλήθεια υποχρεώνεται σε catenaccio.

26 Φεβρουαρίου 2019

Από τη ναφθαλίνη κι εγώ Κώστα. Όλα τα κομμουνιστικά κόμματα εξουσίας αντιμετώπιζαν δυσκολίες με το εθνικό ζήτημα. Τα έθνη ήταν κόκκαλα στο λαιμό της προλεταριακής ορθοδοξίας. ΕΣΣΔ και Κίνα όμως, ως πολύ ισχυρές χώρες με εξωτερική πολιτική μεγάλης εμβέλειας έβρισκαν βολικό να χρησιμοποιούν τα έθνη με τη "στρατηγική" έννοια (κατά Γ. Κόνορ). Οι εθνικοοαπελευθερωτικοί - αντιαποικιοκρατικοί αγώνες χρησιμοποιήθηκαν ως γεωστρατηγικές πολιτικές εξασθένησης της καπιταλιστικής Δύσης. Αρκούσε ο εθνικισμός να στρέφεται μόνο κατά των ΗΠΑ και ήταν ευπρόσδεκτος. Σε κάποιες περιπτώσεις, εμφανιζόταν και η εκδοχή του εθνομαρξισμού. Ο Εμβέρ Χότζα και το Κόμμα Εργασίας αποτέλεσαν ένα μικρό ευρωπαϊκό τσελεμεντέ μαρξιστικο-λενινιστικού και ταυτόχρονα εθνικιστικού απομονωτισμού.

*

Κάθε σύστημα που παράγει εύκολους τρόπους σκέψης για τον εντοπισμό, την υπόδειξη και την καταδίκη του "Φταίχτη" εγκυμονεί την αλλοφοβία και το φασισμό. Ουδεμία σχέση ο φταίχτης με τον "αποδιοπομπαίο τράγο" και τη λειτουργία του, όπως τη φανέρωσε ο Λεβινάς, όπου έχουμε τον Ένα και μοναδικό να θυσιάζεται για να άρει την κρίσιμη στιγμή τις αμαρτίες του πλήθους. Οι φταίχτες προτιμούν να αποδέχονται καρτερικά μια απροσδιόριστη, έρπουσα και διαρκώς ανεκδίκαστη απαξία. Το ίδιο προτιμούν γι' αυτούς και οι ενάρετοι. Ξέρουν ότι οι φταίχτες είναι τόσο πολλοί ώστε οι "καθάρσεις" θα παρέπεμπαν στη φρίκη των πογκρόμ και σε εμφύλιους σπαραγμούς. Οπότε άπαντες προτιμούν να συνάδουν το "Όλοι μαζί τα φάγαμε".

27 Φεβρουαρίου 2019

Επειδή αύριο είναι της κρεατοφαγίας. Στο 41-Β της οδού Βελισσαρίου στην Ξάνθη εδρεύει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πιστοποίησης Halal, το “HALAL -GR”, ένας θρησκευτικά αναγνωρισμένος οργανισμός πιστοποίησης του halal στην Ελλάδα. Εμείς όταν λέμε "χαλάλι" εννοούμε "το αξίζει" και όταν λέμε "χαράμι" εννοούμε "δεν το αξίζει". Η αραβική αυτή λέξη όμως αποτελεί ιερονομική έννοια της σαρία και σημαίνει το αποδεκτό, ενώ χαράμ σημαίνει το απαγορευμένο. Πλην του απαγορευμένου χοιρινού όλα τα υπόλοιπα είδη κρέατος που καταναλώνουν οι μουσουλμάνοι στη χώρα μας σωστό είναι να διατίθενται με την επεξεργασία που προβλέπουν οι κανόνες του Ισλάμ. Γνωστή ελληνική εταιρεία πουλερικών διαθέτει και προϊόντα με πιστοποίηση halal.

28 Φεβρουαρίου 2019

Μου το θύμισε το απολαυστικότατο ανέκδοτο αυτοβιογραφικό βιβλίο που μου εμπιστεύθηκε η Βέργω. Η ιστορία με τη ντομάτα. Στις αρχές του '60, στο φεστιβάλ της Επιδαύρου οι ηθοποιοί έμεναν -πού αλλού, στο Λυγουριό. Η μεταφορά των ηθοποιών για τις πρόβες γινόταν με ένα παλιό πεισματάρικο λεωφορείο του Εθνικού, τη θρυλική "Μαρμάρω", που οδηγούσε ο Σούλης (αν θυμάμαι καλά το όνομά του). Άκουγα την ίδια ιστορία, μικρός τότε, κάθε φορά που η Μαρμάρω ...κόλωνε στις ανηφόρες κι έβγαζε καπνούς: ότι ο Σούλης τη γιάτρευε με μια ντομάτα που έριχνε στο αναβράζον ψυγείο της. Και δεν το πίστευα. Με όσα αφηγείται για τα παιδικά της χρόνια και τις αναβάσεις στο Καπέσοβο η Βέργω, να 'σου ξανά η ντομάτα ! Κι εκεί το ίδιο γιατρικό για τις ασθμαίνουσες σακαράκες ! Μύθος ή υπάρχει κάποιος μηχανικός στην παρέα να βοηθήσει ;

Αναρτήσεις στο Facebook Ιανουαρίου 2019

3 Ιανουαρίου
Σημείο 1ο: Τη μετάβαση προς τη διαφωτισμένη ωριμότητα της ανθρωπότητας ο Καντ την αντιλαμβανόταν ως "φούγκα", από την κατάσταση της πλήρους σκοταδιστικής υποταγής προς ένα συνειδητό συμβιβασμό υποταγής και ελευθερίας ο οποίος ίσως θα συνοψιζόταν ως εξής: Στην ιδιωτική σφαίρα, για ιδιωτική "χρήση", καθόλου δεν μπορεί να σου καταργήσει το δικαίωμα να σκέφτεσαι ορθολογικά και ελεύθερα, δηλαδή κριτικά, το γεγονός ότι είσαι ένα απλό δόντι ενός γραναζιού εντός ενός μεγαλύτερου μηχανισμού, υποχρεωμένος να πειθαρχείς και να υπακούς στην ανυπέρβλητη υπεροχή του παρόντος. Αλλά όταν σκέφτεσαι κριτικά στη δημόσια ζωή, θα πρέπει να μπορείς εγγυημένα, δηλαδή θεσμικά και πολιτικά, να εκφράζεσαι ελεύθερα και όχι σαν γρανάζι μιας μηχανής. Οπότε θέτεις το ερώτημα, "ποια η σχέση μου με το παρόν". Τις τελευταίες δεκαετίες αυτό γίνεται μόνο από θαρραλέους και φιλόπονους...


5 Ιανουαρίου
Αν στη δεκαετία του '60 συγκρίνει κανείς, με επιχειρηματικούς όρους, δηλαδή βάλει από τη μία τις κακόγουστες εμπορικές απαντήσεις του ευρωπαϊκού σινεμά προς τις χολιγουντιανές υπερπαραγωγές και το βρετανικό "υπερόπλο" του Τζέιμς Μποντ, ήτοι, τις ανεκδιήγητες ιταλο-γαλλικές παραγωγές τύπου pepla, σπαγγέτι γουέστερν, "πέδιλα και σπαθιά" και "γιούρο-σπάι" τύπους σαν τον Τζέιμς Τοντ (!) με βατραχοπέδιλα και αδιάβροχα μακρύκανα πιστόλια με σιγαστήρες και από την άλλη ζυγίσει τις προσπάθειες των μεγάλων εταιρειών όπως της MGM, Columbia, United Artists, 20th, Paramaount κλπ να ξεπεράσουν τη μεγάλη κρίση που τους έφερε κυρίως η τηλεόραση, θα βρει ότι η βιομηχανία του Χόλυγουντ ήταν πολύ πιο σοβαρή και ευφυής. Διότι είχε την προνοητικότητα να στραφεί προς μια νέα πηγή κέρδους, το νεανικό κοινό, το οποίο δεν ανέπνεε μπροστά στην TV του σαλονιού του μπαμπά αλλά ζητούσε σινεμά αντικομφορμιστικό. Οπότε προσφέρθηκαν το Ζαμπρίσκι Πόιντ, οι Φράουλες και Αίμα, το Medium Cool, κι άλλες πολύ αξιόλογες ταινίες!
*
Για κάποιο λόγο θέλω να κάνω αναφορά στα "Κορίτσια του Ζίγκφελντ", για τα οποία και το ομώνυμο φιλμ, ένα μούσικαλ του 1941. Τις σημαντικές καλλιτέχνιδες που πέρασαν από το show του ιμπρεσάριου Φλόρενς Ζίγκφελντ, ο οποίος ουσιαστικά εισήγαγε την εξτραβαγκάντσα στο αμερικανικό κοινό. Μεταξύ άλλων οι Μάριον Ντέιβις, Πολέτ Γκοντάρ, Τζόαν Μπλοντέλ, Όλιβ Τόμας, Τζιν Ίγκελς, Ντολόρες Κοστέλο, Λίλιαν Τάσμαν, Μάε Μάρρει, Οντέτ Μίρτιλ και οπωσδήποτε η Μόνα Λουί Πάρσονς η οποία πήρε μέρος στην αντιναζιστική αντίσταση στην Ευρώπη, καταδικάστηκε σε θάνατο και πέρασε από κάτεργα. Οι θεές αυτές υπήρξαν εξέχουσες προσωπικότητες, πολυτάλαντες τραγουδίστριες, ηθοποιοί, μουσικοί, χορεύτριες, σεναριογράφοι, πανέμορφα μοντέλα μόδας, παραγωγοί, βαμπ, φαμ φατάλ του βωβού σινεμά. Αθάνατες !


6 Ιανουαρίου
Στην αμερικανική κινηματογραφική βιομηχανία η συγκέντρωση και συγκεντροποίηση κορυφώθηκε το 1948, όταν το "Διάταγμα Παραμάουντ-αντιτράστ" περιόρισε την καθετοποίηση, πρωτίστως στους τομείς της διανομής και της προβολής. Ιδίως ο τελευταίος, το "εξιμπίσιον", σήμερα έχει απελευθερωθεί αισθητά. Όχι ότι κι εκεί δεν συντελούνται αντίστοιχα "προτσέσα". Από τη βάση δεδομένων της Ένωσης Ιδιοκτητών Αιθουσών πληροφορούμαι ότι από τις 40.837 αίθουσες και drive-ins (το 2018) οι 24.849, δηλ. το 60,8% ανήκουν σε 10 μεγάλες αλυσίδες, με την AMC σε ηγετική θέση. Στη διανομή, τα πράγματα είναι πιο σκληρά. Οκτώ εταιρείες: MetroGM, Paramaount, 20th, Universal, Warner, Columbia/Sony, Buena Vista/Disney και η νέα στον χώρο Dreamworks ελέγχουν το 83% της πίτας. Αντίθετα, στην παραγωγή, και ιδίως στο ποστ-προντάκσιον, υπάρχει περισσότερος χώρος για τα μικρότερα μεγέθη.


7 Ιανουαρίου
"Μα πότε προλαβαίνετε και γράφετε όλα αυτά;" Ρώτησε την Κάθριν Γκρέις Φράνσις Γκορ εντυπωσιασμένος ο J. R. Planché. "Θα σας πω το πρόγραμμά μου. Κάθε μέρα, ακριβώς στις 5 το απόγευμα δέχομαι παρέες φίλων με τους οποίους δειπνώ μέχρι τις 10 το βράδυ. Μετά αποσύρομαι στο δωμάτιό μου και γράφω μέχρι τις 6 -7 το πρωί. Κοιμάμαι μέχρι τις 1 το μεσημέρι. Μέχρι τις 4 μ.μ. έχω τελειώσει τις προσωπικές μου δουλειές και στις πέντε ο κύκλος ξεκινά και πάλι." Είχαν μόλις μετακομίσει με τον σύζυγό της από τη Βουλώνη στην Vendôme, 1837, πέντε χρόνια μετά την Εξέγερση του Ιουνίου (την ξέρουμε και από τους "Άθλιους") και χρονιά που ο Μπλανκί ίδρυε την Société des saisons. Μια ογκώδης παραγωγή από την Αγγλίδα πεζογράφο (έστω, της μόδας των "ασημένιων πιρουνιών") και θεατρική συγγραφέα που προτιμούσε όμως να ζει στο ταραγμένο Παρίσι. Ίσως την πιο διάσημη του 19ου αιώνα και από τις πιο άγνωστες σήμερα...


8 Ιανουαρίου
Καιρός υπέροχος για φύτεμα της ανοιξιάτικης πατάτας! Μετά τις μειώσεις στην παραγωγή της ευρωπαϊκής φέτος οι οιωνοί είναι άριστοι. Αλλά οι σπόροι, εισαγόμενοι από εκεί που κυρίως πουλάμε, αναμένονται μέχρι και 30% ακριβότεροι. Έτσι, ό,τι μπορούσαμε να κερδίσουμε από τη μείωση της παραγωγής στη Βορειοδυτική Ευρώπη θα το πάρουν οι έμποροι σπόρων. Ο ανοιξιάτικος εισάγεται από Ολλανδία, Δανία, Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία. Ο χειμερινός και από Κύπρο. Και τι έγινε... Ωραίες πατατούλες! Σπούντα, μάραμπελ, λόλα, ντάιαμοντ, μαρφόνα, λέιντι ροζέτα, σαρλότ και έχει ο Θεός !


9 Ιανουαρίου
Μέχρι μια εποχή μου φαίνονταν απελπιστικά αμετάβλητες μερικές αλήθειες και αναρωτιόμουν αν θα κλονιστούν ποτέ. Όπως εκείνη στη στιχομυθία μεταξύ του απόστρατου ανθυπολοχαγού Σμαράγιεφ, του γιατρού Γιεβγκένι Ντορν και της ηθοποιού Ιρίνα Αρκάντινα στον "Γλάρο" του Τσέχοφ. Της λέει ο Σμαράγιεφ: "Ο Πάσκα Τσάντιν ! Που να βρεις τέτοιους ηθοποιούς σήμερα... Το θέατρο περνάει παρακμή, Ιρίνα Νικολάγιεβνα. Κάποτε, βλέπαμε στη σκηνή ολόκληρες βαλανιδιές - τώρα βλέπουμε μόνο κούτσουρα." Παρεμβαίνει τότε ο γιατρός Ντορν: "Η αλήθεια είναι πως σήμερα έχουμε ελάχιστα μεγάλα ταλέντα από την άλλη όμως, το μέσο επίπεδο των ηθοποιών έχει ανέβει πολύ".


10 Ιανουαρίου
Όπως βλέπω να καταγράφουν εφημερίδες της εποχής (τέλη του 19ου αιώνα), το κοινό των ελληνικών θεατρικών έργων το συγκροτούσαν τα μεσαία και φτωχότερα στρώματα, ενώ, αντίθετα, η ελίτ παρακολουθούσε κυρίως τους ξένους, ιταλικούς και γαλλικούς, μελοδραματικούς και μη θιάσους. Οπότε, στις παραστάσεις ξένων έργων ήταν φίσκα τα θεωρεία και εν μέρει και η πλατεία των θεάτρων, ενώ στα ελληνικά εν μέρει η πλατεία και φίσκα το υπερώο, ο εξώστης !
*
Σύντομο παιδικό παραμύθι:
« Είναι η επανάσταση ένα τζίνι όπως εκείνα στα αραβικά παραμύθια ; » ρώτησε ο Άγγελος. «Κι αν είναι, πού κατοικεί; Κι αυτή μέσα στα μαγικά λυχνάρια, που εκπέμπουν κάποιο φως ή μήπως στα ολοσκότεινα μελανοδοχεία;»
«Μα, οι πιο σημαντικές από αυτά τα τελευταία ξεπετάχτηκαν», του απαντά με σιγουριά η Κατερίνα. «Ναι αλλά κι από σωληνάρια χρωμάτων, κι από αυλούς κι από δοξάρια κι από αυλαίες, που δεν υπάκουσαν στο τελευταίο χειροκρότημα», πετάγεται ο Μάνος. Ο Άγγελος ήθελε κάτι ακόμα να πει: «Όμως στα παραμύθια το τζίνι βγαίνει μέχρι τρεις φορές και μετά χάνεται». «Μα γι αυτό αποσύραμε τα λυχνάρια», γέλασε η Κατερίνα. «Για να έχουμε το τζίνι όσες φορές εμείς θέλουμε».


12 Ιανουαρίου
Προσπαθώντας να συγκεντρωθώ, να μη μετρώ τις βαριές σταγόνες που ακούγονται στο υπόστεγο, θυμήθηκα το "Ντελφτ", του Βερμέερ. Στον πίνακα η μπόρα έχει μόλις περάσει, λίγα ακόμη μαύρα σύννεφα απομένουν δίπλα στα λευκά του ορίζοντα, γαλάζια κομμάτια ουρανού εμφανίζονται ενώ οι βρεγμένες στέγες αστράφτουν καθώς ο νικητής ήλιος τις ζεσταίνει. Η Ολλανδία μπορούσε να ανοίγει τις πόρτες των φραγμάτων όταν έμπαιναν οι Γάλλοι ή οι Ισπανοί και να πνίγεται μαζί τους. Οι Αθηναίοι του θεάτρου, της φιλοσοφίας και της δημοκρατίας είχαν κι αυτοί τα ξύλινα τείχη τους. Εδώ, τώρα, σε μας, ο καιρός παραμένει για την ώρα βροχερός.


13 Ιανουαρίου
Οικονομικοί αναλυτές προβλέπουν για το 2019 επιβραδύνσεις στους ρυθμούς ανάπτυξης, ιδίως στην Κίνα, τη Γερμανία και κατ' επέκταση και την Ευρώπη. Οι Έλληνες δεν πρέπει να παραπλανηθουν από οποιοδήποτε παρόν ή μελλοντικό αφήγημα ευφορίας. Τα επιτόκια των δεκαετών ομολόγων ανεβαίνουν και οι προοπτικές για τη διατήρηση μιας σχετικής συμμετρίας ανάμεσα στην αύξηση του ΑΕΠ και στο επιτόκιο δανεισμού δεν είναι ευοίωνες, τουλάχιστον όσο δεν επιταχύνονται οι μεταρρυθμίσεις και δεν επιτυγχάνονται επενδύσεις. Το 2019 θα είναι δύσκολη χρονιά και ως εκ τούτου ο πειρασμός της φυγής μέγας. Όποιοι θα επιθυμήσουν ευθύνες θα πρέπει από πριν να μιλήσουν καθαρά.

16 Ιανουαρίου
Φίλος μεν Πλάτων φιλτάτη δε η αλήθεια! Ο χρήσιμος ηλίθιος βουλευτής είναι ένας διαχρονικός κοινοβουλευτικός ρόλος ο οποίος, αγαπητοί, αξίζει μεγαλύτερου σεβασμού. Όσο πιο ηλίθιος τόσο περισσότερο ατομικά ανιδιοτελής πρέπει να τεκμαίρεται. Όσο δε πιο χρήσιμος είναι τόσο περισσότεροι εκείνοι (ορατοί και αθέατοι) που του οφείλουν αρκετά για την υπηρεσία ανακούφισης που προσέφερε.
*
Καλό ήταν το μεταρρυθμιστικό μέτρο της ίδρυσης του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων το οποίο συστάθηκε με το ν. 4155/2013. Έχουμε έτσι κάθε χρόνο μια ετήσια επιτελική έκθεση της πορείας των συμβάσεων, αρκετά κατατοπιστική, μολονότι θα μπορούσε να είναι πιο διαφωτιστική. Τώρα στο μεταμνημονιακό ασαφές καθεστώς της "εποπτευόμενης εξόδου" υπάρχει ορθώς, ως ένα εκκρεμές προαπαιτούμενο, η πλήρης γεωγραφική κάλυψη των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Θα έλεγα το ίδιο και για τις δημόσιες συμβάσεις, διότι, όπως βλέπω στο Ετήσιο Δελτίο ΕΣΗΔΗΣ 2017, πολλές περιοχές της Ελλάδας υπολείπονται σε εγγεγραμμένους οικονομικούς φορείς στο ΕΣΗΔΗΣ.

17 Ιανουαρίου
Μια από τις όχι τόσο γνωστές ρατσιστικές θεωρίες των αρχών του 20ού αιώνα, αν και με σαφέστατα δημοκρατικές, μη ολοκληρωτικές προθέσεις και μη πρόδηλες ευγονικές στοχεύσεις ήταν η γραφική σπεκουλάτσια για τον ιστορικό ρόλο του Μεξικού, όπως εκφράστηκε μέσα από το βιβλίο "The cosmic race" (1925), ενός σημαντικού διανοούμενου και επαναστάτη της μεξικανικής ανεξαρτησίας, του Χοσέ Βασκονσέλος. Ο μη φυλετικά καθαρός, ο "μεστίσο", δηλαδή ο μιγάς άνθρωπος, αναγορευόταν σε ένα ουτοπικό κατασκεύασμα ιδεώδους φυλετικής εξέλιξης, ένα πρότυπο εξάλειψης των φυλετικών διαφορών. Μολονότι η θεωρία ξεφούρνιζε κι ένα ποσοστό πολιτισμικών και μη φυλετικών πρόσθετων, όπως μια υποτιθέμενη "λατινική δεκτικότητα στον μιγαδισμό" έναντι της αντίστοιχης "αγγλο-σαξωνικής δυσανεξίας", δεν έπαυε να είναι στην ουσία ρατσιστική, διότι απέδιδε με μια μυστικιστική, ανορθολογική, μη ιστορικά θεμελιωμένη προσέγγιση "εξέχουσες" και φαντασιακά διεγερτικές ιδιότητες στους Ινδιάνους Μάγια, Τολτέκους, Κέτσουα, κλπ. συνδυάζοντας στοιχεία βιολογισμού και ιστορικοπολιτικού μεσσιανισμού.


19 Ιανουαρίου
Και τι με έπιασε με τον κοσμοπολιτικό ρατσισμό του Βασκονσέλος και το Μεξικό; Μια σύμπτωση που μου φάνηκε παράξενη. Τον Ιούλιο του 1936, λίγες μέρες πριν την "επίσημη" έναρξη του Ισπανικού Εμφυλίου, ένας εκκεντρικός Γάλλος αποφάσιζε μια "έξοδο", εγκαταλείποντας την Ευρώπη του ανερχόμενου φασισμού και της κατευναστικής πολιτικής του Τσάμπερλαιν και του Λεόν Μπλουμ. Αν και καλλιτέχνης, προφανώς θα ήταν πεισμένος ότι η Τέχνη ήταν πλέον απολύτως ανίκανη να επιδράσει στην επερχόμενη παράνοια. Κι αν δεν του έμενε άλλη λύση παρά η Πολιτική, τότε έπρεπε να την ξεριζώσει από την Ευρώπη. "Ήρθα στο Μεξικό", έλεγε, " για να βρω πολιτικούς, όχι καλλιτέχνες. Μέχρι σήμερα ήμουν ένας καλλιτέχνης, δηλαδή άνθρωπος χωρίς εξουσία." Ήταν ο Αντονέν Αρτώ. Έβλεπε στη Σιέρα Ταραχουμάρα και στο ενθεογόνο πεγιότ την απάντηση στην παρακμή όλου του υπόλοιπου κόσμου...


20 Ιανουαρίου
Βέβαια, το ξέρουμε. Πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού. Κι αν συμφωνήσουμε γρήγορα πως η προσκόλληση στο εφικτό δύσκολα βαφτίζεται τέχνη, τότε να μην αναρωτηθούμε κι αν το βόλεμα στο εφικτό μπορεί τόσο εύκολα να βαφτίζεται πολιτική ;


21 Ιανουαρίου
Από τα 18 μου κατοίκησα στην πολιτική. Αλλά δεν βλέπω το FB ως πολιτικό καφενείο. Οι μεταξύ μας ιστορίες, φιλίες, αγάπες και ανοχές -και λόγω ηλικίας- ματαιώνουν και μετουσιώνουν μέσα μου τα κατάλοιπα ορμής για πολιτική σύγκρουση, (ιδού το "ένστικτο του θανάτου", με το οποίο ταΐστηκα στα είκοσί μου) σε ένα "ένστικο έρωτα" , ζωής με διαφορές αλλά όχι διαμάχες, χωρίς το θάνατο του "αντίπαλου". Η υπόθεση της Μακεδονίας με στενοχωρεί, με πληγώνει. Αλλά στις διεθνείς υποθέσεις που ρυθμίζονται από τα συμφέροντα των ισχυρών οι αδύναμοι πρέπει να είναι ψύχραιμοι, επιδέξιοι και, όταν έχουν πολύ μέτριες ηγεσίες, φρόνιμοι. Τα κοινοβουλευτικά μας εφήμερα έχουν ένα κοινό σημείο: το πένθος. Όλοι έχουν χάσει κάτι δικό τους.


23 Ιανουαρίου
Δημοκρατικός διάλογος με θέμα το σημερινό μενού και τις μερίδες μεταξύ λέοντος, κυνός και αντιλόπης δεν νοείται. Υπάρχουν άλλες περιοχές που μπορεί να διεξαχθεί διάλογος ωραίος και πραγματιστικός, όπως τα λέει ο Dewey όμως. Μπαίνουμε όλοι στην αίθουσα έχοντας αφήσει απ' έξω τα όπλα μας και την πανοπλία μας. Επίσης, έχουμε αποδεχτεί ότι βγαίνοντας κάτι καινούργιο μάθαμε από τους συνομιλητές μας και κάποιες απόψεις μας αλλάξαμε λόγω αυτής της νέας γνώσης που παρήγαγε ο δημοκρατικός διάλογος. Καλά για το σχολείο αυτά.


25 Ιανουαρίου
Η πολιτική αυτονομία, ύψιστο αγαθό κάθε λαού, θεμελιώνεται στην εθνική του ανεξαρτησία και την ποιότητα της δημοκρατίας για την οποία μόνο ο ίδιος είναι υπεύθυνος. Οι ξένες επεμβάσεις, ακόμα και ως εύλογες αποκαταστάσεις συνταγματικών έννομων αγαθών, καταγράφονται ως πράξεις ηγεμονισμού. Οι κλυδωνισμοί ενός λαού κυρίαρχου κράτους αποτελούν εσωτερική του υπόθεση. Στους εμφύλιους σπαραγμούς οι ισχυρές τρίτες χώρες συνηθίζουν να παραβιάζουν τις αρχές της ουδετερότητας και της μη ανάμιξης, με τελικά αποτελέσματα οδυνηρότερα από τα αρχικά επιδιωκόμενα. Στοιχείο της αυτομόρφωσης που αποκτά ένας λαός είναι και η αποτίμηση του κόστους των επιλογών του. Για να μην επαναλαμβάνει τα λάθη του.


26 Ιανουαρίου
"Νομίζω γὰρ ὑμᾶς ἐμοὶ εἶναι καὶ πατρίδα καὶ φίλους καὶ συμμάχους", "πατρίδα μου εσείς (οι Μύριοι) είσαστε", έλεγε ο παμπόνηρος στρατηγός Κλέαρχος στους μισθοφόρους Σπαρτιάτες και Πελοποννήσιους γενικότερα, που πολεμούσαν για έναν δαρεικό (κάπου ένα σημερινό χιλιάρικο ευρώ) το μήνα στο πλευρό του Κύρου. Κι όταν δυσανασχέτησαν και ανησύχησαν μόλις μυρίστηκαν πως ο σατράπης (και ο στρατηγός που ήταν στο κόλπο) θα τους χρησιμοποιούσε εναντίον του Μεγάλου Βασιλιά, του Τισσαφέρνη, ο ευφυής Κύρος τους αύξησε το μισθό σε ενάμιση δαρεικό. Και το ζήτημα έληξε. Legio patria nostra, όπως λένε και στη Λεγεώνα των Ξένων...


27 Ιανουαρίου
Χθες το βράδι, προσκεκλημένος σε ένα σπίτι όπου οι εννιά στους ένδεκα ήταν Ζαγορίσιοι από το Καπέσοβο και όπου πλην του Σωτήρη κι εμένα άλλος άνδρας δεν υπήρχε στην παρέα, βρέθηκα σε μια ευχάριστη έκπληξη. Η ηθοποιός Ρηνιώ παρακάλεσε δύο ηλικιωμένες συντοπίτισσές της, τη Λέλα και τη Βέργω, που όμως έζησαν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στο Κάιρο, να διαβάσουν πρίμα βίστα τον "Σκυτέα", τον 7ο μιμίαμβο του Ηρώνδα. Πρόκειται για τη γνωστή σκηνή με τη Μητρώ και τη φίλη της Κορριτώ να πλέκουν το εγκώμιο του παπουτσή Κέρδωνα ως κατασκευαστή λειτουργικότατων δερμάτινων φαλλών (βαυβώνων). Αξέχαστο το χθεσινό συναπάντημα ελληνιστικού μίμου (μῖμός ἐστιν μίμησις βίου τά τε συγκεχωρημένα καὶ τὰ ἀσυγχώρητα περιέχων), παροικίας Αιγυπτιωτών, Καπέσοβου, με ολίγη Ικαρία και Μάνη. "Των Ελλήνων οι Κοινότητες"!


28 Ιανουαρίου
Από τη στιγμή που η υπόθεση της Βενεζουέλας έφτασε στον ΟΗΕ ελπίζει κανείς ότι δεν θα συμβούν οι φρικαλεότητες της Λιβύης και του Ιράκ. Αλλά ευκταίο είναι να μην παραταθούν τα χτυπήματα κάτω απ' τη ζώνη και το ζήτημα να διευθετηθεί με έγκυρες εκλογές, αλλιώς η ανθρωπιστική κρίση θα είναι αναπόφευκτη. Ευτυχώς οι εγχώριοι εμπλεκόμενοι φαίνονται να μη μιλούν πλέον τη γλώσσα των πρώτων ημερών και ο Γκουαιδό να επενδύει στο πολιτικό του μέλλον. Μια άλλη διαφορά τώρα, με τη Βενεζουέλα, είναι ο λόγος που έχουν η Ρωσία και η Κίνα. Εν τω μεταξύ ο πόλεμος των δεσμεύσεων περιουσιακών στοιχείων εντείνεται. Την κίνηση της Τράπεζας της Αγγλίας ακολούθησε εκείνη της FED. Ούτε κι εδώ τα πράγματα είναι πολύ απλά. Η βενεζουελάνικη κρατική PDVSA , έχει διυλιστήρια στο Τέξας, τη Λουιζιάνα και το Ιλινόι μέσω της Citgo την οποία είχε εξαγοράσει το 1986. Μπορεί η FED να έχει κόψει τις επιστροφές των κερδών της Citgo προς τη Βενεζουέλα αλλά να μην ξεχνάμε ότι στο σημείο παίζει και η ρωσική Rosneft. Α, και να μην ξεχνάμε επίσης ότι η Citgo υπήρξε στους 20 μεγαλύτερους χρηματοδότες του Τραμπ...


29 Ιανουαρίου
Ο Αντονέν Αρτώ ήξερε τον Βασκονσέλος και γι αυτό τον μνημόνευσα σε προηγούμενη ανάρτηση. Μου λέει μια φίλη τις προάλλες, "Φεύγω για ένα δίμηνο στο Εκουαδόρ και όχι σαν χαζοτουρίστας". Αλλά; Πώς; Ίσως αναζητώντας κάτι από τα επιθυμητά ανύπαρκτα του Αρτώ; Ωστόσο, όχι μόνο ο μιγαδισμός και ο πολιτικός "μεξικανισμός" του Βασκονσέλος δεν υπήρξε ποτέ από το Μεσοαμέρικα και κάτω, αλλά οι πολύπλοκες μισοταξικές-μισοφυλετικές διακρίσεις καλά κρατούν, με κρεολούς, μεστίσο, μουλάτι, σάμπο, μοντονέρο, οριγιέρο, πορτένιο, γκρίνγκο. Στον ιεραποστολικό υπερκορεσμό της Σιέρα Ταραχουμάρα των ιησουιτών και των ποικίλων "ευαγγελίστας" του ορεινού Σισογκούτσι, νότια του Ελ Πάσο, ίσως φαλτσάρουν πια μόνο μερικοί ελάχιστοι περιθωριακοί της Σιέρα, όπως οι υπερμαραθωνοδρόμοι Ραραμούρι.


30 Ιανουαρίου
Περί φιλανθρωπίας και αλληλεγγύης ο υπαινιγμός. Καθώς πλησιάζει η ώρα να ανοίξω ένα ζήτημα ιστορικού αναθεωρητισμού που με απασχολεί σκέφτομαι στο ενδιάμεσο πόσο καταφέρνει ακόμα και θάλλει η θεωρητικολογία του σαλονιού, η σπέκουλα με πολλά κλισέ, πολλά αυτονόητα και ετοιματζίδικη πληροφόρηση. Σ' αυτό το περιβάλλον, παρά την ευχάριστη διαπίστωση της καλής επινοητικότητας που εκπηγάζει από την ατομική σκέψη καθενός υπάρχει και η δυσπρόσδεκτη αίσθηση ότι το δράμα του Πλησίον απωθείται. Η ευδαιμονία, η beatitudine, η "μπιεναβεντουράνθα" των ισπανικών σαλονιών θεμελιώνεται πάνω στο ότι αντιλαμβάνεται και κατανοεί το πραγματικό, το άγχος του Πλησίον (ο οποίος κάθεται στην άλλη άκρη του καναπέ) μόνο όταν το δει ως θέαμα στη σκηνή ή στο εκράν.